Pulmoner interstisyel sıvı basıncını negatif değerlerden pozitife çıkaran herhangi bir faktör pulmoner interstisyel alanların ani olarak dolmasına yol açar, daha ağır vakalarda alveoller bile çok miktarda sıvı ile dolar.
Akciğerlerin sıvı hacminin yüzde 50’nin üzerinde artması için, alveolar membranın yırtılması ve sıvının interstisyel alanlardan alveollere geçmesi gerekir. Bunun nedeni pulmoner epitelin çok hafif bir gerilme gücüne sahip olmasıdır. Periferik dokularda ödem oluşmasını engellemeye yönelik tüm faktörler akciğerler içinde geçerlidir. Bunun sonucunda akciğer ödemi oluşabilir.
Pulmoner interstisyel sıvı basıncını negatif değerlerden pozitife çıkaran herhangi bir faktör pulmoner interstisyel alanların ani olarak dolmasına yol açar, daha ağır vakalarda alveoller bile çok miktarda sıvı ile dolar. Akciğerlerin sıvı hacminin yüzde 50’nin üzerinde artması için, alveolar membranın yırtılması ve sıvının interstisyel alanlardan alveollere geçmesi gerekir. Bunun nedeni pulmoner epitelin çok hafif bir gerilme gücüne sahip olmasıdır. Periferik dokularda ödem oluşmasını engellemeye yönelik tüm faktörler akciğerler içinde geçerlidir. Bunun sonucunda akciğer ödemi oluşabilir.
Pulmoner ödem oluşma nedenine göre iki grupta toplanır;
Bu faktörler; akciğerlerin interstisyel sıvı basıncının normal negativitesi, interstisyel alanlardan sıvıyı uzaklaştıran lenfatik pompa, lenf akımı arttığı zaman interstisyel sıvı protein konsantrasyonunun düşmesiyle, pulmoner kapillerdeki sıvının osmotik basıncının artmasıdır.
Akciğer ödemi etyolojisi
- Sol kalp yetersizliği ya da mitral kapağın hastalığı sonucu pulmoner kapiller basıncın artması ve interstisyel alanlara sıvı dolması
- Klor ya da kükürt dioksit gibi zehirli gazların solunmasıyla pulmoner kapiller membranın zedelenmesi
- Plazma kolloid ozmotik basıncının, sıvıların kandan pulmoner interstisyel alanlara çıkmasına yol açacak kadar düşmesi
- Hemodinamik kökenli pulmoner ödem
- Kardiyolojik dışı nedenlerle oluşan pulmoner ödemi.
Kardiyojenik ödem:
- Sol ventrikül yetmezliği sonucu pulmoner venöz ve mikrovasküler basınçtaki yükselmelerde olaya karışır.
- Santral sinir sisteminin akut etkilenmesi sonucu gelişir. Sempatik etki ile intravasküler sıvının aniden pulmoner dolaşıma yönelmesi ile gelişir. Böylece mikrovasküler volümle ani artışla birlikte sempatik vazokonstriksiyon sonucu sol kalp yetmezliği veya endotelyal permeabilite değişikliği belirtileri olmaksızın mikrovasküler basınçta artma meydana gelir.
Post hemorajik ödem:
- Hastalık veya ameliyat nedeni ile yaratılan periferal doku iskemisinden sonra uygulanan reperfüzyon diğer organlarla birlikte kardiyovasküler sistemi de etkileyerek bazen ölümcül sonuçlanacak kardiyopulmoner komplikasyonlara neden olur. Burada esas etken oluşan doku hipoksisi sonucu anerobik metabolitlerin (potasyum, lizozamal enzimler) yayılmasıdır.
Reekspansiyon ödemi:
- Herhangi bir nedenle oluşan akciğer kollapsının ortadan kaldırılması sırasında endotelyalpermeabilitede bir bozukluk olmaksızın pulmoner ödem ortaya çıkar.
Akciğer ödemi belirti ve bulguları
- Hastada ileri derecede solunum sıkıntısı vardır.
- Hırıltılı solunum
- Öksürük
- Pembe köpüklü balgam
- Siyanoz
- Ölüm korkusu
- Boğulma hissi tipik belirtileridir.
Akciğer ödemi tanısı
- Öykü
- Fizik muayene
- Gözlem
- Telekardiyografi
- Radyolojik incelemeler ile konur.
Akciğer ödemi tedavisi
- Hastaya sakin ve ılık bir ortam hazırlanır. Hasta aşırı derecede anksiyetelidir, anksiyetesi giderilmelidir. (Anksiyete hemşirelik girişimleri) Maske ile oksijen tedavisi verilir. Acilen dijitalize edilir, diüretik uygulanır. Hastaya uygulanan dijitalizasyon ve aminofilin diürezede yardımcı olarak sıvı retansiyonuna neden olur. Hastaya uygun hemşirelik bakım plan uygulanır.
Akciğer ödeminde konulabilecek hemşirelik tanıları;
- Akciğer ödemi – aktivite intoleransı
- Akciğer ödemi – bilgi eksikliği ve anksiyete
- Akciğer ödemi – enfeksiyon riski
- Akciğer ödemi – intoksikasyon riski
- Akciğer ödemi – solunum disfonksiyonu
- Akciğer ödemi – sıvı volüm fazlalığı
- Akciğer ödemi – gaz değişiminde bozulma
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.