Bu anomalide aort sağ ventrikülden ve pulmoner arter sol ventrikülden çıkar. Böylece iki ayrı dolaşım sistemi oluşur. Genellikle;
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Sistemik ve pulmoner dolaşım arasında yer alan ilişki septal defektler (ASD, VSD) ya da PDA kullanılarak gerçekleştirilir.
Bebeklerde görülen siyanozlu konjenital kalp hastalıkları arasında sıklık yönünden ikinci sıradadır. Erkeklerde kızlardan daha çok görülür. İntrauterin döneminin 3-4. haftalarında kalpte görülen ve turunkus adı verilen damar ikiye ayrılarak sol ventrükülden çıkan aorta’yı ve sağ ventrikülden çıkan pulmoner arteri meydana getirir. Bu oluşum sırasında herhangi bir nedenle büyük arterlerin transpozisyonu meydana gelir.
Transpozisyon; pulmoner arterin sağ ventrikül yerine sol ventrikülden, aortanın ise sol ventrikül yerine sağ ventrikülden çıkmasıdır.
Büyük damar transpozisyonu hasta bakım planı
Büyük damar transpozisyonu belirti ve bulgular
- Yenidoğanda siyanoz ve eforla gelen hipoksik ataklar görülür. Siyanozun şiddeti sistemik ve pulmoner venöz kanın karışma miktarına bağlıdır.
- Doğumdan itibaren kalp yetmezliği başlayabilirB bebeklerde doğumdaki tek belirti, ağlama ya da beslenmeden sonra görülen siyanoz ve taşipnedir.
- Doğumdan birkaç hafta sonra sağ ve sol ventrikül hipertrofisi nedeniyle kardiyomegali gelişebilir. Büyük çocuklarda çomak parmak ve gelişme geriliği görülür. Bu çocuklarda solunum yolu eneksiyonlarının görülme riski yüksektir.
- Doku hipoksisi nedeniyle oluşan polisitemi uzun süre devam ederse tromboembolik olaylar gelişebilir.
Büyük damar transpozisyonu tanı
- Fizik muayenede kalpte üfürümler duyulur.
- EKG normal olabilir ya da sağ ve sol ventrikül hipertrofisi vardır.
- Göğüs filminde orta derecede kardiyomegali (kalbin büyümesi) görülür. EKO, tam transpozisyona eşlik eden diğer anomalileri de (ASD, PDA gibi) belirlemede yardımcı olur.
- Arterlerin durumunu belirlemek için kalp kateterizasyonu yapılabilir.
Büyük damar transpozisyonu tedavi ve hemşirelik bakımı
- Yenidoğan döneminde siyanoz fazla ise palyatif tedavi uygulanır.
- Daha sonra açık kalp ameliyatı ile total düzeltme yapılır.
- Düzeltici cerrahi tedavide sıklıkla arteriel değişim ameliyatı uygulanır. Bu yöntemde pulmoner arter sağ ventriküle, aort sol ventriküle geçirilir. Koroner arterler aortun yeni yerine implante edilir. Bu ameliyat yaşamın ilk aylarında güvenle uygulanabilir.
- Tüm açık kalp ameliyatlarında endokardit riski olduğu için profilaktik olarak antibiyotikler kullanılır.
- Ameliyat sonrası komplikasyon olarak sağ ventrikül yetmezliği ve ritim bozukluğu görülebilir.
- Bebek enfeksiyonlardan korunur, aileye psikolojik destek verilir.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.