Yüksek ateş (hipertermi), vücut sıcaklığının normal aralığın (41°C ve üstüne yükselmesi) üstünde seyretmesi durumudur.
>> Ateş tipleri ve grafikleri
Hipertermi, vücudun vücuttan attığı kadar fazla ısı üretmesi veya emmesi durumunda ortaya çıkar. Vücut sıcaklığının 41°C üstüne çıkması hayati tehlike oluşturabilir. Hipertermi, vücudun ısıyı kaybetme yeteneğini aşan kontrolsüz bir vücut ısısı artışı ile karakterizedir.
Yaygın hipertermi vakaları, aşırı sıcak havalarda yapılan aktivitelerden dolayı tuz ve su yoksunluğunun etkilerinden kaynaklanmaktadır. Endokrin ile ilgili sorunlar yaşayan insanlarda hipertermi daha hızlı gelişebilir.
Yaşlılar, bebekler, küçük çocuklar, obez, açık hava çalışanları ve kronik rahatsızlıkları olan bazı kişiler, ısıya bağlı bir hastalık oluşumu riski altındadır. Ameliyat öncesi hastaların da kapsamlı değerlendirmeden geçirilmesi bu rahatsızlığın önlenmesi için gereklidir.
Yüksek ateş (hipertermi) belirtileri
- Vücut sıcaklığının normalin üstüne çıkması
- Kalp atış hızındaki artış
- Solunum sayısının artması (Solunum tipleri ve özellikleri)
- İştah kaybı
- Güçsüzlük
- Nöbetler
- Titreme
Yüksek ateş (hipertermi) nedenleri
- Anestezi
- Sıcak ortama maruz kalma
- Hastalık veya travma
- İlaçlar
- Fazla kilo
- Yoğun aktiviteler
- Bazı kanser türleri
Yüksek ateş (hipertermi) hedefler
- Hasta vücut sıcaklığını 39°C’nin altına getirmek.
- Hastanın nefes alış verişlerinin, nabız değerlerinin normale dönmesini sağlamak.
Yüksek ateş (hipertermi) hemşirelik girişimleri
- Hastada hipertermiyi tetikleyen faktörler tespit edilir. (Altta yatan nedenlerin saptanması tedaviyi kolaylaştırır.)
- Hastanın yaşı ve ağırlığı belirlenir. (Aşırı yaş veya kilo, vücut ısısının kontrol edilememesi riskini arttırır.)
- Sıvı alımını ve idrar çıkışı izlenir.
- Oda sıcaklığı ve nevresim, battaniye vb. gibi çevresel faktörler gerektiği gibi ayarlanır ve takip edilir. (Oda sıcaklığı normal vücut sıcaklığına yakın bir seviyede ayarlanır ve battaniye, nevresimler vb. hastanın sıcaklığını dengede tutmak üzere ayarlanır.)
- Hastanın rahat, aşırı kalın olmayan kıyafetler tercih etmesi sağlanır.
- Aşırı tireme olması halinde ilaç tedavisi uygulanır. (Titreme, metabolik hızı ve vücut sıcaklığını arttırır.)
- Hasta, bol miktarda sıvı alımı için teşvik edilir. (Sıvı kaybı da ateşin yükselmesine sebep olur)
- Hasta ılık banyo yaptırılarak serinlemesi sağlanır.
- Hastayı soğutma yöntemleri hastada oluşan tepkiye göre değiştirilir. (Çok hızlı soğutma titremeye neden olabilir.)
- Hastanın güvenliği için yatağın yan kolları kaldırılır. (Hasta nöbet geçirmesi halinde güvenliğini sağlamak adına önemlidir.)
- Doğru beslenme için hasta diyetisyene yönlendirilir. (Doğru uygulanan diyet programı, hastanın metabolik talebini karşılamak için önem taşır.)
- Hasta ve aile bireyleri hiperterminin belirtileri ve semptomları hakkında eğitilir.
- Ateşin ortaya çıkması ile ilgili faktörlerin belirlenmesine yardımcı olunur.