Vücut sıvılarının fazla kaybı yada atılımı ile oluşan duruma “sıvı volüm eksikliği (hipovolemi)” denilmektedir.
>> Hemşirelik Tanı Listesi ve Bakım Planları
Yetişkin bir insanın vücudunun yaklaşık olarak %70 su vardır. Vücuttaki bu su oranı bebeklikte %80 civarında iken, yaşlılık döneminde ise %50 civarında olmakla düşmektedir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi ve yaşamlarını tehdit edebilecek durumun oluşmaması için korunan bir “iç denge” (homeostazis) vardır. Bu denge; vücut sıvıları ve elektrolitlerin (sodyum, potasyum vb.) dengede kalması ile sağlanmış olur. Vücut sıvılarının fazla kaybı yada atılımı ile oluşan duruma “sıvı volüm eksikliği (hipovolemi)” denilmektedir.
Sıvı volüm eksikliği (hipovolemi) ile özellikle ameliyat sonrası dönemde (post-op) çok sık görülmektedir. Ama bu durum genel olarak tüm kliniklerde görüldüğü için tüm hemşirelerin sıvı volüm eksikliğinin erken belirtilerini çok iyi bilmesi gerekmektedir.
“Sıvı volüm eksikliği (Hipovolemi)” eksikliğinin belirtileri nelerdir?
- Aldığı - çıkardığı takibinde dengesizlik (Balansın -500 den fazla olması)
- Güçsüzlük, bulantı, durgunluk, halsizlik
- Nadir olarak kusma
- Susuzluk hissi
- Taşikardi
- Filiform nabız (ipliksi - zor hissedilen nabız)
- Deride solukluk ve soğuma
- Hipotansiyon (düşük tansiyon - 90/60'ın altı)
- Saatlik idrar çıkışının 40 ml den az olması
- İdrar konsantrasyonunda artma
- İdrar renginde koyulaşma
- Deri turgorunun azalması
- Kapiller dolumun gecikmesi
- Dilde kuruluk
- Konuşma bozukluğu
- Gözlerde parlaklığın azalması ve çökme
- Apati (çevreye ve kişilere anormal derecede ilgisizlik, kayıtsızlık)
- Bilinç kaybı
- Bilinç bulanıklılığı (konfüzyon)
- Koma
“Sıvı volüm eksikliği” nin sebepleri nelerdir?
- Yutma güçlüğüYeterli sıvı alınmaması
- Vücudun aşırı su kaybetmesi (katater ve drenler ile)
- Metabolik hızda artma yüksek ateş
- Yanıklar
- Travma (kan kaybı)
- Aşırı kusma
- Sürekli lavman kullanımı (sık sık laksatif kullanımı)
- Ciddi diyare (ishal)
- Diüretik kullanımın artması
- İdrar miktarında artma
- Diyabet
- Tüple beslenen hastaların içeriği yoğun mamalar ile beslenmesi
“Sıvı volüm eksikliği” hemşirelik girişimleri nelerdir?
- Hasta belirti ve bulgular açısından düzenli şekilde gözlemlenir.
- Hastaya aldığı-çıkardığı takibi yapılır.
- Hastanın idrar rengi ve yoğunluğu bakımından gözlemlenir.
- Hastanın saatlik idrarı kaydedilir.
- Hastanın takipleri sık sık alınmalıdır. (hipotansiyon, taşikardi yönünden erken müdahale için) Hastanın ateşi kontrol edilmelidir.
- Hastanın sıvı alımı desteklenmelidir.
- Sıvı volüm eksikliğinin şiddeti doğrultusunda IV sıvı tedavisine başlanır.
- Hastanın deri turgoru, kapiller dolumu kontrol edilir.
- Cilt kuruluk, solukluk ve soğukluk açısından incelenir.
- Oral mukozanın (ağzın), dudak ve dilin kuruluğu kontrol edilmelidir.
- Hastanın yorgunluk ve halsizlik durumu sorgulanır.
- Hastanın bulantı ve kusması engellenir.
- Hasta diyare olup olmadığı sorgulanır.
- Hastanın günlük kilo durumu gözlenir.
- Hastada oluşan anormal durumlar hekime haber verilmelidir.
- Hekim isteğine göre laboratuvar testleri gerekli ise tekrarlanır.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.