Yetişkin bir insanın vücudunun yaklaşık olarak %70 su vardır. Vücuttaki bu su oranı bebeklikte %80 civarında iken, yaşlılık döneminde ise %50 civarında olmakla düşmektedir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi ve yaşamlarını tehdit edebilecek durumun oluşmaması için korunan bir “iç denge” (homeostazis) vardır. Bu denge; vücut sıvıları ve elektrolitlerin (sodyum, potasyum vb.) dengede kalması ile sağlanmış olur. Vücut sıvılarının fazla kaybı yada atılımı ile oluşan duruma “ sıvı volüm eksikliği (hipovolemi)” denilmektedir.
Sıvı volüm eksikliği (hipovolemi) ile özellikle ameliyat sonrası dönemde (post-op) çok sık görülmektedir. Ama bu durum genel olarak tüm kliniklerde görüldüğü için tüm hemşirelerin sıvı volüm eksikliğinin erken belirtilerini çok iyi bilmesi gerekmektedir.
“Sıvı Volüm Eksikliği (Hipovolemi) eksikliğinin belirtileri nelerdir?
- Aldığı - çıkardığı takibinde dengesizlik (Balansın -500 den fazla olması)
- Güçsüzlük, bulantı, durgunluk, halsizlik
- Nadir olarak kusma
- Susuzluk hissi
- Taşikardi
- Filiform nabız (ipliksi - zor hissedilen nabız)
- Deride solukluk ve soğuma
- Hipotansiyon (düşük tansiyon - 90/60'ın altı)
- Saatlik idrar çıkışının 40 ml den az olması
- İdrar konsantrasyonunda artma
- İdrar renginde koyulaşma
- Deri turgorunun azalması
- Kapiller dolumun gecikmesi
- Dilde kuruluk
- Konuşma bozukluğu
- Gözlerde parlaklığın azalması ve çökme
- Apati (çevreye ve kişilere anormal derecede ilgisizlik, kayıtsızlık)
- Bilinç kaybı - Bilinç bulanıklılığı (konfüzyon)
- Koma
''Sıvı volüm eksikliği'' nin sebepleri nelerdir?
- Yutma güçlüğüYeterli sıvı alınmaması
- Vücudun aşırı su kaybetmesi (katater ve drenler ile)
- Metabolik hızda artma yüksek ateş
- Yanıklar
- Travma (kan kaybı)
- Aşırı kusma
- Sürekli lavman kullanımı (sık sık laksatif kullanımı)
- Ciddi diyare (ishal)
- Diüretik kullanımın artması
- İdrar miktarında artma
- Diyabet
- Tüple beslenen hastaların içeriği yoğun mamalar ile beslenmesi
''Sıvı volüm eksikliği'' hemşirelik girişimleri nelerdir?
- Hasta belirti ve bulgular açısından düzenli şekilde gözlemlenir.
- Hastaya aldığı-çıkardığı takibi yapılır.
- Hastanın idrar rengi ve yoğunluğu bakımından gözlemlenir.
- Hastanın saatlik idrarı kaydedilir.
- Hastanın takipleri sık sık alınmalıdır. (hipotansiyon, taşikardi yönünden erken müdahale için) Hastanın ateşi kontrol edilmelidir.
- Hastanın sıvı alımı desteklenmelidir.
- Sıvı volüm eksikliğinin şiddeti doğrultusunda IV sıvı tedavisine başlanır.
- Hastanın deri turgoru, kapiller dolumu kontrol edilir.
- Cilt kuruluk, solukluk ve soğukluk açısından incelenir.
- Oral mukozanın (ağzın), dudak ve dilin kuruluğu kontrol edilmelidir.
- Hastanın yorgunluk ve halsizlik durumu sorgulanır.
- Hastanın bulantı ve kusması engellenir.
- Hasta diyare olup olmadığı sorgulanır.
- Hastanın günlük kilo durumu gözlenir.
- Hastada oluşan anormal durumlar hekime haber verilmelidir.
- Hekim isteğine göre laboratuvar testleri gerekli ise tekrarlanır.
KAYNAK: Hemsire.Com