Diyabet, kan şekeri seviyelerinin anormal derecede yüksek olduğu metabolik bir hastalıktır. Hastalığa bağlı olarak insülin üretimi yetersiz kalır veya vücudun hücreleri insüline olması gereken tepkiyi veremez. Kan şekeri yüksek hastalarda; sık idrara çıkma, aşırı susama ve aşırı açlık gibi durumlar ortaya çıkar.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
1- Diyabet türleri
1a. Tip 1 diyabet
İnsülin üreten hücrelerin tahrip olması sonucunda insülin üretiminin sağlanamadığı bir durumdur. Yine bu durum kandaki glikozun hızla yükselmesine neden olur.
1b. Tip 2 diyabet
Pankreasın vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli insülin üretemediği durumdur. Daha çok şişman ve fiziksel aktiviteleden yoksun bireylerde görülür. Genetik ve çevresel faktörlerin etkisi ile oluşur.
1c. Gestasyonel (Gebelik diyabeti)
Gebeliğe bağlı oluşan diyabet türüdür. Bazı kadınların kanında çok yüksek kan şekeri seviyeleri bulunur ve bedenleri, tüm glukozun hücrelere taşınması için yeterli insülini üretemez. Bu durum bebeği de etkileyebileceğinden sürekli izlenmesi gerekmektedir.
1d. Gizli şeker
Bireyin kan şekeri seviyesi normalden daha fazla olmasına rağmen diyabetin teşhisi konulamaması halinde gizli şeker hastası olarak adlandırılır.
2- Diyabet belirtileri
- Açlık ve yorgunluk
- Sık susamak
- Ağız kuruluğu
- Bulanık görme
- Sık idrara çıkma
- Ayak ve ellerde hissizlik, uyuşma
- Yara iyileşmesinde gecikme
3- Diyabet hemşirelik bakımı
- Hastanın hazır olup olmadığı ve herhangi bir engel durumunun olup olmadığı belirlenir. (Hali hazırdaki fiziksel, duygusal veya zihinsel durumu iyi olmayabilir, bu da süreci zorlaştırır)
- Kan şekerinin kontrolünü sağlamak adına iyi bir diyet programı için hasta diyetisyene yönlendirilir.
- Yemeklerden önce ve hasta yatmadan önce kan şekeri seviyesi değerlendirilir.
- Hastanın düzenli uyku ve beslenme programına uyması sağlanır.
- Fiziksel aktiviteler yapması gerektiği konusunda bilgilendirilir. (Düzenli egzersiz, hastalığın bakımının temel bir parçasıdır ve komplikasyonların riskini azaltır)
- Hastanın kullandığı ilaçların etkisi takip edilir.
- İnsülin uygulanır. (Glikoz seviyesini normal aralıklarda tutmak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır)
- Doğru yara bakımı konusunda hasta eğitilir.
- Hastaya diyabet tedavisine devam etmenin önemi konusunda bilgi verilir.
- Hasta ve ailesi evde glukoz alımıyla ilgili bilgilendirilir.
- Tip 1, tip 2, gestasyonel (gebelik diyabeti) ve gizli şeker olmak üzere dört türü vardır.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.