Tonsiller ve adenoidler orafarenks ve nazofarenkste lenfoid doku yapılarıdır. Hemşirelik bakımına geçmeden önce tanımak gerekir. Çocukluk döneminde boyutları daha büyük olmak üzere puberte ile küçülmektedir.
Adenoidlerin büyümesi bazen nedeni bilinmemekle birlikte genellikle kronik enfeksiyon sonucu olmaktadır. Bu durum nazal obstrüksiyona neden olur. Kişi ağız solumunu yapmaya başlar, solumun seslidir. Nazofarenksin daralmasıyla yutma güçleşir ve iştah azalır.
Tonsillerin hipertrofisi orofarenkste tıkanıklığa yol açmaz. Ancak ağız solumunu nedeniyle konuşma ve yutma etkilenmektedir.
Tonsillitte en sık görülen etkenler A tipi beta hemolitik streptekoklar ve Stafilakoklardır. Ayrıca pnömokoklar, gram negatif organizmalar ve viruslar da etkenler arasındadır.
Enfekte tonsillerin muayenesinde kırmızı görünüm, sarı-beyaz eksüde ve krepitasyon belirlenebilir.
Belirti ve bulgular arasında boğaz ağrısı, kulak ağrısı, boğazda dolgunluk hissi, kırgınlık hissi, yutma güçlüğü, ateş ve lokositin yükselmesi görülebilir. Çevre lenf nodülleri şişmiştir. Peritonsiller abse tonsillerin gerisinde enfekte bir odağın bulunması ve uvulaya doğru yönelmesi sonucu uvula deviasyonuna neden olası durumudur.
Tonsiller ve adenoidler cerrahi olarak çıkarılmaktadır. Cerrahi girişim endikasyonu olarak herhangi özel bir tanı yöntemi yoktur. Sürekli tekrarlayan enfeksiyon, antibiyotiklere cevap alınamaması ve peritonsiller abse oluşumu cerrahi girişim gerektiren durumlardır. Ayrıca tekrarlayan enfeksiyonlar kalp ve böbreklerde olumsuz etkiler oluşturabilir. (İlgili içerik: Kalp krizi hakkında bilinmesi gerekenler)
Cerrahi girişim genel ve lokal anestezi ile gerçekleştirilir. Cerrahi sonrasında en önemli komplikasyon kanamadır. Kanama vücut içine olabilir ve dışarıdan fark edilmeyebilir. Bu nedenle hastanın kanama açısından iyi takibi gerekir.
Operasyonla tonsiller çıkarıldıktan sonra elektrokoter ya da sütür ile damarlar bağlanabilir. Sütür ile bağlama ameliyat sonrası daha ağrı verici bir uygulamadır. Ameliyattan sonraki 4-8 günlerde kanama riski daha fazladır. (İlgili içerik: Postop hemşirelik bakımı)
İlk günlerde boğazda beyazımsı sarı bir memran görünümü vardır. Bu membranın bütünlüğünün korunması önemlidir. Daha sonraki günlerde pembe granülasyon dokusu oluşur ve üç hafta içinde mukoza normal görünümüne kavuşur.
Tonsiller ve adenoidler hemşirelik bakım planları
1) Tonsiller - adenoidler ameliyat sonrası ağrı
Nedenleri: Ameliyat, travma
Beklenen sonuç: Hasta ağrı olmadığını ifade eder.
Hemşirelik girişimleri:
- Ameliyat sonrası erken dönemde ağrını şiddetini belirlemek
- Anestezi etkisi geçince soğuk içecekler vermek
- Hekim istemine göre analjezikleri uygulamak
2) Tonsiller - adenoidler kalp atım hacminde değişme
Nedenleri: Travma, kanama
Beklenen sonuç: Kanama olmadan kalp atım hacmi normal olarak devam eder.
Hemşirelik girişimleri:
- Hastaya ameliyat sonrası yan yatış pozisyonu vermek
- Yatak başını yükseltmek
- İki saatte bir kan basıncı ve yaşam belirtilerini izlemek
- Aşırı aktiviteden kaçınma
3) Tonsiller - adenoidler beslenme biçiminde değişim, gereksiniminden az beslenme
Nedenleri: Oral alının kısıtlanması, yutma güçlüğü, sıvı içecek alınması zorunluluğu
Beklenen Sonuç: Hasta kalori gereksinimini karşılayacak kadar besin alır.
Hemşirelik girişimleri:
- Hastanın yutma güçlüğünün derecesini belirlemek
- Ameliyat sonrası soğuk yiyecekleri vermek
- Alkali içerikli içecekleri vermek
- Protein ve vitamin açısında zengin besinler vermek
4) Tonsiller - adenoidler konstipasyon riski
Nedeni: Beslenme şeklinde değişme
Beklenen sonuç: Hasta konstipasyon olmadan boşaltımı gerçekleştirir.
Hemşirelik girişimleri:
- Beslenmede dışkı yumuşatıcı besinleri seçmek
- Hekim istemine göre laksatif ve dışkı yumuşatıcıları uygulamak
Hasta, aile eğitimi ve taburcu planı
Hasta-aile eğitimini fazla bilgiden kaçınarak, mümkün olduğunca çok duyuya hitap ederek, sözel ve hastanun ilerde unutacağı düşünülerek yazılı bilgiler verilmeli ve bu eğitimler hasta kontrole geldiģinde de sürdürülmelidir.
Eğitimin içeriği;
- Direktif edilen antibiyotiklerin ameliyat sonrası 10 gün süresinde düzenli kullanımı
- Hastayı rahatlatmak için tuzlu su ile boğaz gargarası yapma
- Komplikasyon olarak streptekok enfeksiyonu gelişmesi durumunda (glomerulonefrit Ve romatizmal ateş gibi) hastaneye başvurması
- Enfeksiyonun derin dokulara yayılımını göstermesi açısından sabah saatlerinde vücut ısısının ölçülmesi
- Enfeksiyonun diğer kişilere bulaşmasını önlemek için el yıkamaya önem verilmesi Ağız bakımı uygulamaları
- Ameliyat sonrası dönemde iki hafta süresince aspirin kullanımından kaçınma
- Kanama oluşumu açısından konstipasyon oluşmamasına dikkat etme ve defekasyon sırasında valsalva manevrasını kullanmama
- Kanama oluşursa hekime başvurması
- Konstipasyonu önlemek için beslenme şeklini düzenleme
- Alkali içeren yiyecekleri tercih etme, boğazda oluşan beyaz plağın bütünlüğünü korumak için asitli yiyeceklerden kaçınma.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.