Konstipasyon yani kabızlık, dışkılamanın zorlu olması ve dışkılama sıklığının azalması, yine kuru ve sert şekilde gerçekleşmesi olarak tanımlanabilir.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Çoğunluğumuz hayatımızın bir döneminde konstipasyon sorunu yaşarız. Ancak bu durumun genellikle ciddi sorunları yoktur.
Konstipasyon, özellikle yaşlı hastalarda sıkça görülür. Yeteri miktarda su içmemek, egzersizler yapmamak kabızlık nedenlerinden bazılarıdır. Ayrıca, bazı ilaçların fazla kullanılması, stres ve depresyon gibi bazı psikolojik rahatsızlıklar da kabızlığa neden olabilir.
Dışkılama aşırı ağrılı ve şiddetli olması durumunda bağırsak tıkanmasına yol açar.
Konstipasyon belirtileri
- Dışkılamada azalma
- Dışkıyı yaparken zorlanma, dışkının kuru ve sert olması
- Karın şişkinliği
- Karın ağrıları
- Bulantı ve kusma
- İştahsızlık
- Dışkılama sırasında ağrı
Konstipasyon nedenleri
- Az sıvı tüketimi
- Az lifli yiyeceklerin tüketimi
- Faaliyet eksikliği
- Düzensiz bağırsak sendromu
- Fiziksel bir aktivetenin olmadığı yaşam tarzı
- Bazı ilaçların fazla kullanımı
- Aşırı stres
- Depresyon
- Dışkılama ile ağrı korkusu
- Nörolojik hastalıklar
- Hamilelik dönemi
Konstipasyon hedefler
- Hasta normal şekilde dışkılama yapmaya başlar.
- Hasta, konstipasyonu önleyen ve tedavi eden yöntemleri tanımlar. Hangi tedbirleri alacağını bilir.
Konstipasyon ve hemşirelik girişimleri
- Hastanın günlük dışkılama süreci izlenir. Dışkı durumu takip edilir.
- Hastanın günlük 2-3 lt sıvı almasına özen gösterilir. (Dışkının yumuşaması için sıvı gereklidir.)
- Hastanın gün için lifli gıdalar alması sağlanır. (Taze meyve, sebze, tahıllar.)
- Hastanın fiziksel aktiviteler ve egzersiz yapması sağlanır. (Özellikle karın egzersizlere karın kaslarını güçlendirir.)
- Mevcut ilaçları kontrol edilir. (Kabızlığı etkileyen ilaçlar süreci olumsuz etkiler.)
- Bir eldivenle parmak rektum içine hafifçe sokulur ve dairesel bir hareketle orta derecede döndürülür. (Bu, sıvı dışkı atılana kadar 15-20 saniye boyunca yapılır.)
- Hasta tuvalete gireceği zaman ayaklarının altına küçük bir ayaklık yerleştirin. Ayaklık yerleştirmek karın içi basıncını arttırır ve özellikle zayıf abdominal kaslara yaşlıların dışkılamasını kolaylaştırır.
- Soda, kahve ve çay gibi sıvıları tüketimi konusunda uyarılır.
- Alkol de vücutta sıvı kaybına neden olur, hastanın çok fazla alkol tüketiminden kaçınması önerilir.
- Et, yumurta, peynir ve işlenmiş gıdalar tüketiminin sonlandırılması önerilir.
- Düzenli yemek yeme, öğün atlamama, yavaş yeme, günlük düzenli banyo yapma ve düzenli uyuma gibi alışkanlıklar önerilir.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.