Narsisistik kişilik bozukluğu: Narsisistik kişilik bozukluğunun en derininde aşırı özsevgi vardır. Bu kişiler, kendilerinin eşi benzeri bulunmaz kişilikler olduğunu düşünürler.
Herkesin de bu duygu ve düşünce yapısını paylaşmasını beklerler. Büyüklenme, hırs ve bitmeyen bir arzu içindedirler. İlişki içerisinde oldukları kişiler üzerinden de bu yönlerini güçlendirmeye çalışırlar.
Bu kişiler iç dünyalarında kırılgan, eleştiriye duyarlı ve utangaç olabilirler. Bekledikleri durumlar oluşmazsa saldırgan, savunmacı veya depresif olabilirler.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planlarıNarsisistik kişilik bozukluğu hasta bakım planı
Narsisistik kişilik bozukluğu tanımlayıcı özellikler
- Benlik saygısında eksiklik.
- Gerçekle alakasız beklenti içerisinde olma.
- İlişkilerde sorunlar yaşama, yakınlık kuramama, duygusal sığlık, donuk olma.
- Değişkenlik, değersizlik duygusu yaşama.
- Güvensiz ve kuşkucu yapıda olma.
- Anlamsızlık, boşluk ve can sıkıntısı içerisinde olma.
- Mükemmeliyetçi olma, hep ön planda olma isteği.
- Hasetçi olma, yıkıcı eleştirilerde bulunma.
- Engellenmeye tahammülsüzlük.
- Başkalarına karşı duyarsız olma.
- Kişisel sınır ihlalinde bulunma.
- Başkalarının görüşlerine muhtaçlık hissi.
- Eleştiriye tahammülsüz olma.
- Sorumluluk almak istememe, çıkarcı olma.
- Psikotik, paranoid, tepkiler.
Narsisistik kişilik bozukluğu hemşirelik girişimleri
- Bu kişiler genellikle ya hayal kırıklıkları sonucunda oluşan depresif bir durumda ya da paranoid tepkiler nedeniyle hastaneye gelirler. Çöküntü ve değersizlik hissi yaşıyor olabilirler. Öfke problemleri olabilir. Hemşireyi reddetme ya da aşağılama şeklinde davranışta bulunabilirler. İlk kabul çok önemlidir. Profesyonel bir tutum ve sınırları koruyan bir yakınlık hastanın güven duymasını kolaylaştırır.
- Kendilerine ayrıcalık sağlanmasını isterler. Fiziki ortamı beğenmeyebilir, diğer hastaları aşağılayabilirler. Sakin ve anlayışlı bir tutum ile hastanın kendini ifade etmesi sağlanmalı ve gerekçeleri anlaşılmalıdır.
- Hasta ile sınırlar ve beklentiler açıkça konuşulmalıdır.
- Servisteki diğer kişiler ile ilişkisi izlenmeli, gerekli durumlarda sınırlandırılmalıdırlar.
- Hastanın yaşantı, duygu ve düşüncelerini açıkça ifade edebilmesi için ortam oluşturulmalıdır.
- Hastanın derinde yaşadığı değersizlik, aşağılık duygularını ve öfkesini ifade edebilmesi sağlanmalıdır. Genellikle bu duyguları kendisi dışında kimseye itiraf etmemiştir. Bunları konuşmak rahatlatıcı olabilir ve hastanın kendisini daha gerçekçi biçimde kabul edebilmesini kolaylaştırır.
- Hastaya kendisine değer verildiğinin hissettirilmesi önemlidir.
- Önyargılarını anlatması, diğer insanlarla sağlıklı etkileşimde bulunması teşvik edilmelidir.
- Değersizlik duygusu yaşayan hastaya kendisini keşfetmesi için imkanlar sunulmalı.
- Kibirli ve soğuk davranışları ile ilgili geri bildirim verilmeli ve bu tutumun hastanın ilişkilerindeki etkisi konuşulmalıdır.
- Depresif ve psikotik tepkileri gözlemlenmeli, kendine zarar verici davranışları engellenmelidir.
- Bu hastalar bazen etkileyici ve manipülatif davranabilir, profesyonel sınırları zorlayabilirler. Hemşirenin kendi duygusal tepkilerini gözlemlemesi ve gerektiğinde kendi tepkilerini ekipteki diğerlerinin tepkileri ile karşılaştırması sınırları korumada yarar sağlar.
Narsisistik kişilik bozukluğu tedavi amacı
- Kendisini her yönü ile tanıması ve kabullenmesini sağlamak.
- Davranışlarının sonuçlarını fark etmesini ve değerlendirebilmesini sağlamak.
- Çıkara dayanmayan samimi sosyal ilişkiler kurabilmesine yardımcı olmak.
- Davranışlarının sonuçlarını kabullenebilmesi, gerektiğinde üzüntü ve empati duyguları gösterebilmesini sağlamak.
- Başkalarından sürekli övgü alma bağımlılığını ortadan kaldırma.
- Öfke, haset gibi duygulardan arınmasını sağlamak.
- Yaşamı ile ilgili gerçekçi hedefler oluşturabilmesini sağlamak.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.