Stoma, yara, inkontinans ve fistül sorunu olan bireylere yönelik tanı, tedavi ve bakım hizmetlerinin etkin bir şekilde yerine getirilmesinden sorumlu özel dal hemşiresidir.![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUvPKPztU8qSCp045tOxCGks1E25WtqUdsME1VNfzn25k4h1tq5t7-3IQuJUuKmbmCCeY93x2iPC6q_ysCgHhjc1GmKS0jixQ_YgovZAq8XOyMxAUMrQz63n5fxDHJWOEmJHypSlOIW0o/w640-h332/stoma-ve-yara-bakim-hemsiresinin-sorumluluklari.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUvPKPztU8qSCp045tOxCGks1E25WtqUdsME1VNfzn25k4h1tq5t7-3IQuJUuKmbmCCeY93x2iPC6q_ysCgHhjc1GmKS0jixQ_YgovZAq8XOyMxAUMrQz63n5fxDHJWOEmJHypSlOIW0o/w640-h332/stoma-ve-yara-bakim-hemsiresinin-sorumluluklari.jpg)
Stoma ve yara bakım hemşiresi görev, yetki ve sorumlulukları nelerdir?
Hemşirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarına ek olarak;
- Stoma, yara, inkontinans ve fistül sorunu olan bireyi, fiziksel ve psikososyal açıdan değerlendirir, değerlendirme sonuçlarını ilgili formlara kaydeder. Değerlendirme sonuçları ve ilgili kaynaklardan (hasta dosyası gibi) edinilen verileri yorumlayarak hemşirelik tanılarını belirler.
- Gereksinim duyulan hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar ve yürütür. Hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir; ve bu sonuçlar doğrultusunda hemşirelik bakımını yeniden düzenler.
- Hastanın ameliyat öncesi hazırlığında cerrahla birlikte stoma bölgesini belirler.
- Ameliyat sonrası erken dönemde (24 saat içinde) stoma ve peristomal cildi değerlendirir, stomayı erken dönem komplikasyonları açısından değerlendirir, gaz, gaita ve idrar çıkışını kontrol eder.
- Stomanın tipine, biçimine ve çapına uygun adaptörü/torbayı ve yardımcı stoma bakım ürünlerini uygular.
- Stomanın ve stoma çevresindeki cildin bakımını yapar.
- Kalıcı kolostomisi olan uygun hastalarda kolostomi irrigasyonu yapar, sonucunu kaydeder.
- Uygun hastalarda hekimle işbirliği içinde lavman (ante-grade continent) yapar.
- Stoma çevresinde gelişen cilt problemlerinde, cilt bakımı yapar.
- Stomaya ilişkin komplikasyonlarda ilgili hekimle işbirliği yaparak gerekli uygulamaları yapar
- Kemer ve korse uygulama
- Prolapsusun elle redüksüyonu
- İleostomi lavajı
- Kanamanın durdurulması
- Suppozituar ve lavman uygulama
- Fistül bakımı yapar ve fistül çevresindeki cildi korur.
- Gastrostomi, jejenostomi ve beslenme tüpü yerleştirilen durumlarda tüpün ve ostomi çevresindeki cildin bakımını yapar.
- Yarayı değerlendirir. Yaranın mekanik temizliğini yapar. Yara irrigasyonu yapar. Yara pansumanı yapar. Yaraya bandaj uygulaması yapar.
- Bakım verdiği bireyi, yarayı, yara bakımına ilişkin ürünleri ve yara bakım uygulamalarını değerlendirerek en etkili ürüne karar verir, aileyi ve ekibi yönlendirir.
- Basınç ülseri açısından risk grubunda yer alan hastaları değerlendirir. Basınç ülseri gelişmesi durumunda basınç ülserini değerlendirir, ülserin iyileşmesini sağlayacak uygun bakım ve tedavi edici uygulamaları yapar.
- Hastaya yapılan bakım ve tedavi uygulamaları / gözlemlere ilişkin hemşirelik kayıtlarını nöbet/vardiya değişimlerinde yazılı ve sözel olarak bölüm hemşirelerine/ilgili ekibe teslim eder.
- Stoma, yara ve inkontinans bakımında asepsi ilkelerine uyar, bu ilkelere uyulmasını sağlar.
- Stoma, yara ve inkontinansa yönelik kayıt formlarını geliştirerek bakım verdiği hastalara ilişkin hemşirelik uygulamalarının her aşamasını zamanında ve eksiksiz olarak kaydeder.
- Stoma ve yara bakım ilkeleri, yöntemleri ve ürünler konusundaki gelişmeleri takip ederek bilgisini güncelleştirir ve uygulamaya aktarır.
- Hastaya uygulanan bakım ve tedavi ile ilgili uygulamalar ve gözlemlere ilişkin hemşirelik kayıtlarını nöbet/vardiya değişimlerinde yazılı ve sözel olarak bölüm hemşirelerine/ilgili ekibe teslim eder.
- Hasta vizitleri yaparak hastaların durumunu izler, ilgili ekiple bilgi alış verişinde bulunur. Uygulamalarını ilgili formlara kaydeder.
- Hemşirelik uygulamaları için gerekli malzemelerin yeterli ve çalışır durumda olduğunu kontrol eder.
- Stomadan idrar, dışkı örneği alır.
- İnkontinans tipini belirlemeye yönelik tanı işlemlerine katılır.
- Yaradan kültür alır.
- Hekimle işbirliği içerisinde yaraya topikal ajanları uygular.
- Yaraya mekanik debritman uygular.
- Islak kuru pansuman
- Basınçlı yıkama
- Hekimle işbirliği içerisinde yaraya kimyasal ve cerrahi debritman uygular.
KAYNAK: Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011), T.C. Resmi Gazete, 27910, 19 Nisan 2011