Mikroorganizmalar çoğunlukla, bir arada yaşamak ve üremek zorundadırlar. Birbirlerine yarar sağlayabilirler. Birinin yararı diğerine zarar verir. Birbirlerine herhangi bir etkide bulunmazlar.
- Mutuallik (Mutualismus); her iki mikroorganizma bu ilişkiden yarar sağlaması,
- Kommensallik; mikroorganizmanın biri yarar sağlıyor fakat diğerine ne yarar ne de zarar görüyor.
- Sinerjizmus (Synergismus); birlikte yaşayan İki mikroorganizmanın ortak etkileri, tek başlarına yaptıklarından daha fazla.
- Antibiyoz; mikroorganizmalardan birisi diğeri üzerine zararlı etkisi varsa.
- Bakteriyosin, birçok bakteriler tarafından salınan diğer bakteriyi öldüren protein niteliğindeki madde.
ÇEVRE İLE OLAN İLİŞKİLERİ
Flora: Belirli çevrelerde sürekli yada geçici olarak bulunan mikroorganizmaların tümüdür.
HAVANIN FLORASI
- Mikroorganizmaların çoğalması için uygun ortam değil.
- Hava akımı ile mikroplu çevreden gelir.
- Havada toz ve sıvılara yapışık bulunurlar.
- Solunum yoluyla yayılmada önemlidir.
TOPRAĞIN FLORASI
Tüm canlıların beslenme kaynağıdır.
- 1 gram tarım toprağında yaklaşık birkac milyon bakteri, bir milyon mantar, 50 bin alg, 25000 protozoa bulunur.
- Azot değişimi
- Kükürt değişimi
- Karbon değişimi
- Toprakta çeşitli hastalandırıcı mikroorganizmalar da bulunur.
SUYUN FLORASI
- Suyunda kendine özgü mikroorganizmaları bulunmaktadır.
- Suya topraktan, hayvanlardan, insanlardan mikroorganizmalar geçer.
- Hasta hayvan veya insan çıkartıları ile suya karışırlar.
- Salgınlar ortaya çıkar.
MİKROP-ORGANİZMA İLİŞKİSİ
İnsan, bitki, hayvan sürekli mikroorganizmalar ile ilişklde nadiren hastalık meydana geliyor. İnsan derisi, dışa açılan doğal boşluluklar, dış ortamla ilişkili organlar, kommensal, mutual ilişkili hastalık meydana getirmez. Mikroorganizmaların zarar vermek amacı ile organizma ile ilişki kurmalari parazitlik, bu mikroorganizmaya da parazit denir.
PARAZİTLİK
Tıp mikrobiyolojisi için en önemli mikroorganizma ilişkisidir. Parazit konak ilişkisi hastalık meydana getirir. Mikropların hastalık yapmak üzere organizma ile ilişkiye geçmeleri durumuna enfeksiyon denir.
Mikroorganizmaların virülansını etkileyen faktörler
Enfeksiyozite, mikroorganizmaların girdikleri organizmaya ait yerel savunma güçlerini, antikorları, fagositozu yenerek dokulara yerleşme yeteneğidir. Adhesin ve Fimbria, epitel reseptörlerine bağlanmayı sağlarlar.
Yayılma her zaman hastalığın ağırlığını belirlemez, bazı bakteriler lokalize kaldıkları yerden toksinleri ile de ağır hastalık oluştururlar.