Akut ağrı: Genellikle bir problem olduğunu gösteren, altı ayadan fazla sürmeyen, aniden başlayan ve ağrı yeri tanımlanabilen şiddetli düzeyde rahatsız eden geçici olan ağrı tipidir. Akut ağrı artan kas gerginliği ile anksiyete ile karakterizedir.Ağrı şiddetli olduğunda fizyolojik ve davranışsal belirtiler görülür ve hasta genellikle yardım arar. Postoperatif ağrıda akut ağrıdır.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Kronik ağrı: Altı ayadan fazla süren ağrılardır. Ağrının kaynağı bilinmeyebilir, genellikle yaygındır ve ağrı bölgesini tanımlamak zordur. Başlangıcı akut ağrı olup devam ediyor olabilir ya da sinsi başlayıp hasta ne zaman başladığını bilemeyebilir. Kronik ağrıda hastanın ilgi alanları azalmış veya yok olmuştur.
Ağrı hastanın yaşam merkezi olmuştur. Ağrı sürdükçe hasta umutsuzluk gelişir ve içine kapanır. Farklı tipleri vardır.
Hemşirelik tanısı: Akut ağrı
Akut ağrı hemşirelik tanısı nedenleri
- Travma iskemi, sıcak ve soğuk yaralanması Yanık
- İnsizyon
- Mikroorganizmaya bağlı doku zedelenmesi, enfeksiyon.
- Asit baz gibi kimyasal maddelere bağlı yaralanma.
- Girişimsel müdahaleye bağlı ağrılar
Akut ağrı hemşirelik tanısı beklenen sonuçlar
- Hasta ağrısı olmadığını sözel olarak ifade eder (tanılama skalalarına göre “0”, “ağrı yok” “gülümseyen yüz”) ve günlük yaşam aktivitelerini rahat sürdürür.
- Ağrıya bağlı davranışsal belirtilerin yoktur: Yüz ve vücut kaslarında kasılma
- Kasların kasılmış olması ve buna uygun postur görünmesi
- Kaşlarını çatma
- Dişlerini sıkma
- Yumruklarını Sıkma
- Ağlama, inleme
- Ağrıya bağlı fizyolojik belirtiler yoktur: Kan basıncının normal sınırlarda (sistolik 90-140 mmHg ve diyastolik 40-90mm,H) olması.
- Nabız hızının normal sınırlarında (60-100/dakika) olması.
- Solunum sayısının normal sınırlarda (12-24/dakika) olması.
- Hastada ağrıya neden olan ikincil problemler (hematom, alçı basısı, enfeksiyon bulgusu) yoktur.
- Hasta ağrının dindirildiğini gösteren skalaya göre %100 dindiniği ifade eder.
- Hasta ağrı tedavisinden memnuniyetini gösteren skalaya göre 10 düzeyinde memnun olduğunu ifade eder.
- Ağrının hasta tarafından algılanmadığı durumlarda, hemşire ağrı oluşturan uyaran olduğunda ağrı yönetimine yönelik girişimde bulunur.
Akut ağrı tanısı hemşirelik girişimleri
- Ağrının tanılanması yapmak (bireyin ağrısının PQRST adımlarına göre tanılanır);
- P = Proveke edici faktörleri belirlemek: ağrıyı azaltan ve arttıran durumları tanılamak.
- Q = Qality; ağrının kalitesinin ya da niteliğinin, keskin, yanıcı, batıcı, gibi tanımlanmasını sağlamak.
- R = lokalizasyonu vücut diyagramı üzerinde en şiddetli olandan başlayarak A,B,C, harflerini kullanarak işaretlemesini sağlamak.
- S = Severity; ağrı şiddetinin kategori, sayısal VAS gibi ağrı skalalarıyla belirlemek.
- T = Time; ağrının başlangıcı, süresi, sıklığı, ritmi bu özelliklerinde değişiklik olup olmadığını belirlemek.
- Ağrının girişimin özelliğine, girişim öncesi ve sonrası ve gereksinimini belli aralıklarla izlemek.
- Ağrı izlemini, hasta yattığı zaman, her ağrılı işlem ve tedaviden sonra, hastanın ağrısı beklendiği durumlarda, en az sekiz saatte bir, ağrısı varsa 2 saate bir yapmak.
- Ağrının nonfarmakaolojik yönetiminde periferal teknikler ile deri stimülasyonu sağlamak: Ağrı oluşturan nedene göre, nonfarmakaolojik girişimlerden periferal teknikler ile deri stimülasyonu girişimlerini uygulamak.
- Her uygulama öncesi ve sonrası deriyi tanılamak ve korumak.
- Eğer mümkünse sıcak ve soğuk uygulamayı ağrı şiddetlenmeden önce uygulamak.
- Ağrı oluşturan nedene göre, nonfarmakaolojik girişimlerden periferal teknikler ile deri stimülasyonu girişimlerini uygulamak.
- Her uygulama öncesi ve sonrası deriyi tanılamak ve korumak.
- Eğer mümkünse sıcak ve soğuk uygulamayı ağrı şiddetlenmeden önce uygulamak.
- Çevresine, ağrı ile beyin arasına, ağrı bölgesinin daha |ilerisine, ağrılı alanın vücudun diğer taraf karşıt alanına, akupunktur noktalarına sıcak ve soğuk uygulama yapmak.
- Vakaya göre Soğuk-Sıcak uygulama yapmak (20-30dk).
- Vibrasyon uygulamak.
- Masaj uygulamak.
- Ağrıyı önleyici yaklaşım kullanmak.
- Analjezik doz ve aralığını hastanın gereksinimine göre ayarlamak.
- Hasta kontrolü analjezi (HKA-PCA) yöntemini kullanmak.
- Hemşirenin sürekli izlem ve tanılamasına göre benimsenen farmakolojik yaklaşımlara göre hekim istemine göre önerilen WHO’nun önerdiği ağrı yönetim basamaklarına göre uygulama yapmak.
- Uygulanan NSAİİ yan etkilerini izlemek.
- Yemekten sonra alınmaları sağlanarak gastrointestinal toksisite belirtilerinden bulantı kusma, gastrit ve ülser alevlenmesi gibi dispeptik semptomları izlemek.
- Hastada kanama bulgularını izlemek, ilaç verilmesi sonlandırıldıktan sonra 10 gün içinde cerrahi gibi girişimsel tedavilerde göz önüne almak.
- Bireyin yanıtını değerlendirmek ve aynı grup ilaç değişikliklerinin yapılabilmesi için hastanın yanıtını hekime bildirmek.
- Narkotiklopiod analjezikleri, orta ve şiddetli akut ağrı, istemine göre uygulamak ve doktoru ile görüşmek, hemisirellik farmatolikidoi kitaplarindan yararlanmak.
- Analjeziklere bağlıyan etkileri izlemek, önlemler almak,
- İlgili tedavi ve girişimleri uygulamak.
- Ağrı tanılamasını, uygulanan tedaviyi, hasta yanıtını değerlendirmek ve kaydetmek ve ekiple işbirliği yaparak hastanın ağrı yönetimini yönlendirebilmek.
- Ağrı yönetiminde kognitif davranışsal teknikler diğer yöntemlerle birlikte uygulamak
- Relaksasyon teknikleri ile kas gruparnın gevsemesini sağlamak.
- Progresif kas gevşemesi, büyük kas gruplarının aktif kasılıp gevşetmek ve düşleme ile birlikte uygulamasını sağlamak.
- Özellikle kronik ağrıda: Biyolojik geri bildirim Biofeedback) uygulatmak.
- Meditasyon - Yoga: Bu uygulamalar ile ilgili profesyonelerle işbirliği sağlamak ve hastaların bilişsel yöntemleri ağrılarını yönetmede kullanma becerilerini geliştirmek;
- Hastanın dikkatini başka yöne çekerek ağrı dışında bir bu uygulamalar ile ilgili profesyonellerle işbirliği sağlamak ve hastaların bilişsel yöntemleri ağrılarını yönetmede kullanma becerilerini geliştirmek.
- Hastanın dikkatini başka yöne çekerek ağrı dışında bir uyarana odaklamak.
- Dikkati başka yöne çekmede oyun oynama, televizyon izleme, birisiyle konuşma, tercih ettiği müziği dinleme, ritmik solunum, herhangi özel bir nesneye odaklanmak gibi yöntemlerden kendi için uygun olanı seçmesini ve uygulamasını sağlamak.
- Müzik dinlemek.
- Düşlemeyi kullanması için cesaretlendirmek.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.