BPH (benign prostat hiperplazisi) prostat bezinin kötü huylu olmayan büyümesi olup, 50 yaş üzerindeki erkeklerde başlar. 86 yaş üzerindekilerin %75 ‘inde büyüme meydana gelmektedir.
Östrojen hormon düzeylerinde görülen değişiklik nedeniyle geliştiği düşünülmekle beraber kesin nedeni belli değildir. BPH genellikle prostattaki hücrelerin büyümesi ve hücre sayısının anormal artışı nedeniyle oluşmaktadır.
Yaşlanmayla birlikte periüretral glandlarda hiperplazi olur. Bu hiperplazik glandlar gerçek prostat dokusunu perifere iterek yassılaştırır. Prostat bezi üretra mesane ve rektuma doğru büyür ve özellikle mesane boynunda yarattığı obstrüksyonla üretra, mesane, üreterler ve böbreklere kada uzanan patolojik değişikliklere neden olur. Büyüyen prostat bezi prostatik üretrayı (idrar yolunun başlangıç kısmı) baskıya uğratarak, idrar akımına karşı direnç oluşturur.
Benign Prostat Hiperplazisi Belirtileri
Prostatik üretra, büyümekte olan lobların büyüklüğü ile orantılı olarak uzar, orta hatta doğru itilir, çapı daralır. Normal bir kimse geceleri idrara kalkmazken, BPH’li hastalar geceleri değişik sayıda (2,4,5…) idrara kalkarlar. Normal bireyler gündüzleri 3-4 defa idrar yaparken, BPH’li hastalar, gün boyu daha fazla sayıda idrara çıkarlar. İdrar yaparken üretrada (idrar yolu) yanma ve acı duyarlar.
Prostatik üretradaki damarların şiddetine göre, hasta idrarının ince çıktığını, uzağa gitmeyip, yakına hatta ayaklarının dibine düştüğünü bildirir. Tıkanıklığın ilerlemesiyle hasta tamamen idrarını yapamaz. Bekleyerek ve ıkınarak yapabilir. Bazen de damla damla yapar. Tıkanıklık daha da ilerledikçe hasta hiç idrar yapamaz ve sonda takulmasinu gerektiren durum ortaya çıkar. Cerrahi tedavi olarak genellikle Trans Uretral Rezeksiyon (TUR) uygulanr.
Benign Prostat Hiperplazisi ve Hemşirelik Bakım Planları
Hemşirelik Tanısı: Bilgi Eksikliği
Nedenleri: Tanı İşlemleri ve prostat tedavisi
Beklenen Sonuç: Hasta tedavi yöntemlerini anladığını ifade eder.
Hemşirelik Girişimleri:
- Hasta ve ailesine hekimle birlikte tıbbı ve cerrahi tedavinin amacıyararları ve ortaya çıkacak komplikasyonları anlaşılır ifadelerle açıklamak.
- Eğer cerrahi girişime karar verilmişse hasta ve ailesini cerrahi girişimin yasal, fiziksel, sosyal hazırlığı konusunda bilgilendirmek
- Ameliyat öncesi derin solunum öksürük ve gevşeme egzersizlerini nasıl ve ne sıklıkta yapacağı konusunda eğitim vermek
- Hastaya ve ailesini ameliyat sonrası komplikasyonlar hakkında kısa, açık ifadeler ile bilgilendirmek (hematuri, enfeksiyon, tamir edilememiş üriner inkontinans, post operatif ereksiyon bozukluğu gibi)
- Hastaya prostat egzersizlerini öğretmek (idrar yapma ihtiyacı duyduğunda beklememesini, kısa sürede çok fazla miktarda sıvı almamasını ve alkol kullanmamasını)
HASTA AİLE EĞİTİMİ VE TABURCU PLAN
Hasta-aile eğitimini fazla bilgiden kaçınarak, mümkün olduğunca çok duyuya hitap ederek, sözel ilerde unutacağı düşünülerek yazılı bilgiler verilmeli ve bu eğitimler hasta kontrole geldiginde de sürdürülmelidir.
Eğitimin içeriği:
- Sıvı almanın önemi
- Ameliyat sonrası komplikasyonlar (retansiyon ve inkomtinans)
- Aktivite ve dinlenme saatleri
- Cinsel aktivitede etkilenme
- Yara bakımı
- Kontrollere gelmesi gereken durumlar