Servikal yetmezlik nedir? Servikal yetmezlik tanısı nasıl konulur?
Rahim ağzı yani Serviks, rahimin dış dünya ile olan bağlantısı yani vajinaya açılan en alt noktadır.
Serviks (rahim ağzı)nın gebeliğin ilerleyen zamanlarında taşıyamayacağı kadar güçsüz olması ve daha doğum sancıları hiç başlamadan açılması haline servikal yetmezlik adı verilir.
Servikal yetmezlik tanısı
Servikal yetmezlik için tanı genellikle olay olup bittikten sonra koyulabilir. Gebelikte başka hiçbir neden bulunmadan gebeliğin 18-22. Haftaları arasında sonlanması halinde servikal yetmezlik tanısı konulmaktadır. Genellikle su kesesinin aniden açılmasının ardından bebek ve diğer gebelik ürünleri ağrı duymadan rahim dışına atılır. Servikal yetmezlik iki farklı türde incelenmektedir.
Fonksiyonel servikal yetmezlik durumunda anatomik olarak bir anormallik rastlanmaz . Ancak anatomik servikal yetmezlik durumunda şekli bozukluğu görülmektedir.
Geç düşük tanısına ya da erken doğum tanısına göre servikal yetmezlik tanısı koyabilmek çok daha zordur. Çünkü doğumun rahim ağzından mı kaynaklandığını yoksa başka diğer sebeplerin de mi etkisinin olduğunu anlamak güçtür. Ancak ge4nellikle erken doğumlar 26. Hafta civarında görülürken, Servikal yetmezlik durumunda 18-22. Hafta arasında görülmektedir.
Daha önce tanıda gebelik olmayan dönemde rahim ağzındaki açıklığın ölçülmesiyle tanı konabileceği düşünülürken günümüzde bu yaklaşım yerini ultrason incelemesine bırakmaktadır. Gebelik seyri esnasında belirli aralıklarda yapılan vajinal ultrason incelemelerinde serviks uzunluğunun ölçülmesi ve amniyon kesesinin serviks içindeki kanalda oluşturduğu hunileşme ile tanı daha önce konabilmektedir.
Servikal yetmezlik tedavisi (Serklaj);
Servikal yetmezliğin tedavisi cerrahi müdahaledir. Serklaj (cerclage) adı verilen bir işlem ile rahim ağzı gebelik sonuna kadar kapatılmaktadır. Burada rahim ağzını çevreleyen bir dikiş geçilerek bağlanır ve serviks torba ağzına benzer bir şekilde büzülmektedir.
Serklaj kimlere yapılır?
Bilinen ve tanısı konmuş sevikal yetmezlik durumunda veya rutin incelemelerde servikal yetmezli tanısını düşündüren bulgular saptandığında serklaj konması planlanır.
Serklaj acil ya da profilaktik (koruyucu) şeklide 2 grupta incelenebilir.
1- Acil serklaj aşağıdaki durumlarda uygulanır;
- Gebeliğin 28. haftasından önce ve doğum fiilinin başlamadığı durumlarda yapılan pelvik muayenede rahim ağzında açılma ve incelme saptanması durumunda.
- Daha önceden erken doğum yapmış olan gebelerde vajinal utrasonografide serviks uzunluğunun 2 santimetre veya daha kısa olarak saptanması ya da hunileşme izlenmesi durumunda
2- Aşağıdaki durumlarda ise herhangi bir bulgu görülmese de önlem olarak serklaj yapılmalıdır.
- Daha den gebeliği servikal yetmezlik sebebi ile düşük ya da erken doğum ile sonuçlanan kişiler her ihtimale karşı
- Servikste cerrahi ya da obsterik travma öyküsü görülmesi (örneğin geçirilmiş konizasyon)
- 12. haftada incelenen vajinal ultrasonografide serviksin 2 santimetreden kısa olarak olması
Serklaj ne zaman yapılır?
Acil serklaj durum saptandığı taktirde yapılmalıdır. Profilaktik serjklaj ise genellikle gebeliğin 13-14. haftalarında yapılır.
Serklaj riskleri nelerdir?
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi serklaj operasyonlarında da bazı riskler vardır. Bunlar;
- Genel anesteziye bağlı riskler.
- Doğum eyleminin başlaması hali, Nadiren işlemin kendisi doğum eylemini başlatabilir.
- Su kesesinin yırtılması hali
- Servikal enfeksiyon kapma
- Servikste yırtılma. Eğer dikiş yerindeyken kasılmalar başlayabilir ve fark edilmezse serviskte yırtılma görülebilir.
Bu komplikasyonların hemen hepsi son derece nadir görülen durumlardır.
KAYNAK: Hemsire.Com