Dünya Sağlık Örgütü’nün gıda ile bulaşan tüm hastalıklardan korunabilmek için belirlediği kurallar.
1- Güvenli gıda tercih edin
Sebze, meyve gibi gıdalar doğal hallerinde en iyi haldeyken, diğer gıdalar ancak, islendiğinde güvenli olabilirler. Örneğin; islenmemiş süt yerine, pastörize edilmiş süt satın alınmalıdır. Seçmek durumunda iseniz , taze veya şok dondurma işlemine tabii tutularak dondurulmuş tavuğu tercih edilmelidir.
2- Gıdaları tam olarak pişirin
Birçok gıda, patojen (hastalık yapan) etkiler içerir. Bunlardan en önemlisi; et ve süt ürünleridir. Özellikle tavuk etleri, sığır etleri ve pastörize edilmeyen sütler hastalıklar açısından risk taşımaktadır. Mükemmel bir pişirme sayesinde patojenler öldürülebilir. Ancak gıdanın bütün bir şekilde olan kısımlarının en az 70 °C dereceye ulaşması zorunluluğu- unutulmamalıdır. Tavuk pişirildiğinde halde iken bile kemik kısmında pişmemiş kısımlar kalabilir. Donmuş sığır eti, balık ve tavuk eti pişirilmeden daha önce bir gece buzdolabında bekletilmeli, arından tamamen çözündürülerek pişirilmelidir.
3- Pişmiş gıdaları kısa zamanda tüketin
Pismiş gıdalar oda sıcaklığına geldiği anda, mikroorganizmalar içerisinde çoğalmaya başlamaktadır. Bekleme süresi arttıkça risk de artmaktadır. Güvenli tüketim adına pişmiş besinlerin ısılarını kaybetmeden yenmesi gerekmektedir.
4- Pişmiş gıdaları depolamaya dikkat edin
Gıdaları güvenli bir şekilde servis etmek adına, sıcak yiyecekleri 60 °C’nin üzerinde, soguk yiyecekleri ise 10 °C’nin altında bekletilmelidir. Eğer besinleri 4 veya 5 saatten fazla bekletmeyi planlıyorsanız, pişirdiğiniz gıdayı hizla sogutup, 10 °C’nin altinda depolayin. Bebekler için bekletilmemis gidalari daha çok tercih etmelisiniz
5- Pişmiş gıdaların tamamı ısıtılmalıdır
Gıdaları bir seferden fazla ısıtmayın. Gıdaları ısıtırken bütün kısımların en az 70 °C’ye ulaşması gerektiğini unutmayın.
6- Pişmiş olan gıda ile çiğ olan gıdalar arasındaki temas önlenmeli
Güvenle pişirilen gıdalar, çiğ gıdlar ile çok az bile olsa temas ettiğinde kontamine (bulas) olabilmektedir. Bu duruma çapraz kontaminasyon denilmektedir. Örnegin; çig tavuk hazırlanıyorken kullanıla bıçak ve kesme tahtasını iyice yıkamadan pişmiş tavuğu parçalarken veya salata yaparken kullanmayın.
7- Eller tekrar tekrar yıkanmalı
Gıdaları hazırlama işlemine başlamadan önce ellerinizi iyice yıkayın. Özellikle bebek bezi değiştiriyorsanız veya tuvalete girip çıkmışsanız, ellerinizi sabun ve su ile köpürterek, en azından 30 saniye çok iyi şekilde yıkayın. Balık, et veya tavuk gibi çiğ gıdaların hazırlanmasının ardından diğer gıdaların işlemine başlamadan önce eller tekrar yıkanmalıdır. Ellerinizin üzerinde herhangi bir sızıntılı yara veya enfeksiyon varsa, gıdaya dokunmadan önce yara bandı ile o bölgeyi kapatılmalıdır. Köpek, kus ve özellikle kaplumbağa gibi evcil hayvanlarda ellerden gıdalara geçebilecek tehlikeli patojenler içerdiğini asla unutmayın.
8- Mutfak yüzeyleri temiz tutulmalı:
Gıdalar çok kolaylıkla kontamine olduğu için, gıda hazırlak amacıyla kullanılan her yüzey çok temiz tutulmalıdır. Her bir gıda birikintisi, kalıntısı veya noktasını mikropların potansiyel bir kaynağı olarak düşünülmelidir. Bulaşıklarla ve kaplarla temas eden kıyafetler günü birlik değiştirilmeli ve tekrar kullanım öncesi kaynatılmalıdır.
9- Gıdalar hayvanlardan korunmalıdır
Hayvanlar, gıda kaynaklı hastalıklara sebep olan patojen mikroorganizmalarını taşıyabilirler. Gıdaları, sıkıca kapatılmış kaplar içinde depolayarak saklamak sizin için en iyi korum yöntemidir. Besinlerinizi böceklerden, kemirgenlerden ve tüm hayvanlardan uzak tutmalısınız.
10- Saf ve temız su kullanın:
Saf ve temiz su hem içmek amacıyla hem de gıdaları hazırlamak amacıyla büyük önem taşımaktadır. Eğer su stokları hakkında herhangi bir şüpheniz var ise , gıdaya ilave edilmeden veya içmeden önce su mutlaka kaynatılmalıdır. Çünkü suyun kaynatılması demek suyun içindeki patojenlerin yok olması anlamına gelmektedir. Özellikle bebek mamalarının hazırlanmasında kullanılan sular konusunda çok daha dikkatli olunmalıdır. Çünkü bebeklerin patojen kapma ihtimali büyüklerden daha yüksekitir.
KAYNAK: Hemsire.Com
Sebze, meyve gibi gıdalar doğal hallerinde en iyi haldeyken, diğer gıdalar ancak, islendiğinde güvenli olabilirler. Örneğin; islenmemiş süt yerine, pastörize edilmiş süt satın alınmalıdır. Seçmek durumunda iseniz , taze veya şok dondurma işlemine tabii tutularak dondurulmuş tavuğu tercih edilmelidir.
2- Gıdaları tam olarak pişirin
Birçok gıda, patojen (hastalık yapan) etkiler içerir. Bunlardan en önemlisi; et ve süt ürünleridir. Özellikle tavuk etleri, sığır etleri ve pastörize edilmeyen sütler hastalıklar açısından risk taşımaktadır. Mükemmel bir pişirme sayesinde patojenler öldürülebilir. Ancak gıdanın bütün bir şekilde olan kısımlarının en az 70 °C dereceye ulaşması zorunluluğu- unutulmamalıdır. Tavuk pişirildiğinde halde iken bile kemik kısmında pişmemiş kısımlar kalabilir. Donmuş sığır eti, balık ve tavuk eti pişirilmeden daha önce bir gece buzdolabında bekletilmeli, arından tamamen çözündürülerek pişirilmelidir.
3- Pişmiş gıdaları kısa zamanda tüketin
Pismiş gıdalar oda sıcaklığına geldiği anda, mikroorganizmalar içerisinde çoğalmaya başlamaktadır. Bekleme süresi arttıkça risk de artmaktadır. Güvenli tüketim adına pişmiş besinlerin ısılarını kaybetmeden yenmesi gerekmektedir.
4- Pişmiş gıdaları depolamaya dikkat edin
Gıdaları güvenli bir şekilde servis etmek adına, sıcak yiyecekleri 60 °C’nin üzerinde, soguk yiyecekleri ise 10 °C’nin altında bekletilmelidir. Eğer besinleri 4 veya 5 saatten fazla bekletmeyi planlıyorsanız, pişirdiğiniz gıdayı hizla sogutup, 10 °C’nin altinda depolayin. Bebekler için bekletilmemis gidalari daha çok tercih etmelisiniz
5- Pişmiş gıdaların tamamı ısıtılmalıdır
Gıdaları bir seferden fazla ısıtmayın. Gıdaları ısıtırken bütün kısımların en az 70 °C’ye ulaşması gerektiğini unutmayın.
6- Pişmiş olan gıda ile çiğ olan gıdalar arasındaki temas önlenmeli
Güvenle pişirilen gıdalar, çiğ gıdlar ile çok az bile olsa temas ettiğinde kontamine (bulas) olabilmektedir. Bu duruma çapraz kontaminasyon denilmektedir. Örnegin; çig tavuk hazırlanıyorken kullanıla bıçak ve kesme tahtasını iyice yıkamadan pişmiş tavuğu parçalarken veya salata yaparken kullanmayın.
7- Eller tekrar tekrar yıkanmalı
Gıdaları hazırlama işlemine başlamadan önce ellerinizi iyice yıkayın. Özellikle bebek bezi değiştiriyorsanız veya tuvalete girip çıkmışsanız, ellerinizi sabun ve su ile köpürterek, en azından 30 saniye çok iyi şekilde yıkayın. Balık, et veya tavuk gibi çiğ gıdaların hazırlanmasının ardından diğer gıdaların işlemine başlamadan önce eller tekrar yıkanmalıdır. Ellerinizin üzerinde herhangi bir sızıntılı yara veya enfeksiyon varsa, gıdaya dokunmadan önce yara bandı ile o bölgeyi kapatılmalıdır. Köpek, kus ve özellikle kaplumbağa gibi evcil hayvanlarda ellerden gıdalara geçebilecek tehlikeli patojenler içerdiğini asla unutmayın.
8- Mutfak yüzeyleri temiz tutulmalı:
Gıdalar çok kolaylıkla kontamine olduğu için, gıda hazırlak amacıyla kullanılan her yüzey çok temiz tutulmalıdır. Her bir gıda birikintisi, kalıntısı veya noktasını mikropların potansiyel bir kaynağı olarak düşünülmelidir. Bulaşıklarla ve kaplarla temas eden kıyafetler günü birlik değiştirilmeli ve tekrar kullanım öncesi kaynatılmalıdır.
9- Gıdalar hayvanlardan korunmalıdır
Hayvanlar, gıda kaynaklı hastalıklara sebep olan patojen mikroorganizmalarını taşıyabilirler. Gıdaları, sıkıca kapatılmış kaplar içinde depolayarak saklamak sizin için en iyi korum yöntemidir. Besinlerinizi böceklerden, kemirgenlerden ve tüm hayvanlardan uzak tutmalısınız.
10- Saf ve temız su kullanın:
Saf ve temiz su hem içmek amacıyla hem de gıdaları hazırlamak amacıyla büyük önem taşımaktadır. Eğer su stokları hakkında herhangi bir şüpheniz var ise , gıdaya ilave edilmeden veya içmeden önce su mutlaka kaynatılmalıdır. Çünkü suyun kaynatılması demek suyun içindeki patojenlerin yok olması anlamına gelmektedir. Özellikle bebek mamalarının hazırlanmasında kullanılan sular konusunda çok daha dikkatli olunmalıdır. Çünkü bebeklerin patojen kapma ihtimali büyüklerden daha yüksekitir.
KAYNAK: Hemsire.Com
Daha fazlası:
Sağlık