Anestezi nedeniyle ortaya çıkabilecek komplikasyonlar
Bulantı-kusma; postoperatif dönemde hastaya büyük sıkıntı veren en önemli sorunlardan birisi bulantı ve kusmadır. Anestezide hastanın kusma merkezi aşırı uyarıldığından dolayı görülür. Kusmuğun aspire edilmesi riskine karşı, anestezist ve hemşire sürekli dikkatli olmalıdır.
Solunum sistemi ile ilgili komplikasyonlar; solunum sayısında değişiklik, solunum depresyonu, solunum durması, öksürük, bronkospazm hiperkapni vb. anestezi sonrasında görülebilir.
Kornea tahrişi; anesteziklerin etkisiyle göz kapağı refleksi ve gözyaşı salgılanması baskılanacağı için kornea tahriş görülebilir. Gözlere uygun bir pomad sürülerek kornea korunur.
Dil ve dudak yaralanmaları; endotrakeal uygulamaya bağlı gelişebilir. Ses tellerinde tahriş ve ödem nedeniyle;
- Ses kısıklığı
- Larinks spazmı
- Ödemi gelişebilir.
Dolaşım yetmezliği; kalbe yeterince kan gitmemesine bağlı olarak dolaşım yetmezliği gelişebilir. Kalbin kasılma gücünün azalması ve venlerin genişlemesine anestezikler sebep olabilir.
Kardiyak arrest (kalp durması); bazı anestetikler vücutta CO2 birikmesine neden olur. Bu durum, solunum asidozu ve kardiyak arreste sebep olabilir.
Vasküler komplikasyonlar en sık görülen tromboz veya tromboflebit olmak üzere flebit, trombüs oluşumu, enfeksiyon, doku hasarı, emboli, aritmi, hemoraji, iskemi ve nekroz vasküler komplikasyonlar arasında sayılabilir.
Trombotik komplikasyonlardan en önemlisi pulmoner emboli ve derin ven trombozudur.
Malign hipertermi (malign hiperpireksi); anesteziye bağlı olarak gelişen, çok tehlikeli, vücut ısısının ani olarak çok yükselmesi ile karekterize bir komplikasyondur.
Tedavide en önemli konu olayın erken tanınmasıdır. Maling hipertermide indüksiyonu takiben görülen masseter kasında ve tüm kaslarda görülen kasılma, ısı yükselmesi ve taşikardi en önemli belirtilerdir. Ayrıca solunum hızında artma, metabolik asidoz görülür. Anestezi uzmanı/teknisyeni hastayı bu belirtiler yönünden takip etmelidir. Klinik tablo tam olarak ortaya çıktığında irreversbl hasarı ve ölümü önlemek güçtür. Olay hızlı ve irreversbl olarak geliştiğinden ilk 10 dk. içerisinde tanı konulan hafif olgularda sadece anestezik ajanların kesilmesi sendromu önleyebilir.
Hipotansiyon ve şok; premedikasyonda verilen ilaçlar, kuvvetli anestetikler, sıvı kaybı ve kan kaybına bağlı gelişebilir. Postoperatif hipotansiyonun tedavisinde öncelikle neden bilinmeli ve gerekli önlemler buna göre alınmalıdır. Gerektiğinde, hastaya şok pozisyonu verilerek ayakları yukarı kaldırılmalı ve kalbe venöz dönüş artırılmalıdır.
Alerjik reaksiyonlar; kullanılan tüm ilaçların bir takım yan etkileri vardır. Anestezi sırasında kullanılan ilaçlara veya sıvılara karşı immünolojik reaksiyonlar gelişebilir. Anestezi ve cerrahi de immün sistemi etkileyerek hastanın postoperatif dönemde enfeksiyonlar ve malignite ile mücadele gücünü olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle küçük bir deri reaksiyonundan ölüme kadar gidebilen klinik tablo gelişebilir.
Anestetiklerin irite etmesiyle veya anestetik maddelere karşı gelişen alerjik reaksiyonlar nedeniyle laringospazm ve bronkospazm görülebilir.
KAYNAK: Hemsire.Com