Kanlı ve mukuslu ishalin meydana gelmesine sebep olan dizanterinin esas oluşum nedeni, bakteri, virüsler, parazitik solucanlar ve protozoa gibi mikroorganizmaların bulaşması durumudur. Dizanteri hastalığında, iltihaplanma özellikle kolon ve bağırsaklarda gelişmektedir.
Dizanteri hastalığı, virüs enfeksiyonu, bakteri enfeksiyonu veya parazitik enfeksiyon sonucu oluşur. Bu tip hastalık yapıcılar özellikle yiyecek ve içeceklerden yani ağız yolu ile bulaşabilmektedir. Bunların dışında, temas ve dokunmayla da hastalık yayılabilmektedir. Bozulmuş olan besinlerin vücut tarafından emilmesi, vücudun çok fazla miktarda su ve mineral kaybetmesine neden olmaktadır. Çünkü kana bulaşmış olan patojenik organizmalar, şiddetli şekilde etki göstermektedir.
Dizanterinin Oluşma Nedenleri
Tek hücreli organizmaların neden olduğu dizanteri, genellikle bakteri ya da protoza gibi mikro organizmaların faaliyetleri ile oluşmaktadır. Aynı zamanda, parazitik solucanların da neden olduğu dizanteri, pek nadiren de kimyasal bazı bileşenler ve viral enfeksiyonların faaliyetleri sonucu oluşmaktadır.
Basilli dizanterinin oluşum sebebi, hijyenik olmayan yiyecek ve içecekler türleridir.. Shigella adı verilen bir basil türü, basilli dizanteri oluşmasına neden olmaktadır.
Amipli dizanteri ise çoğunlukla, temiz olmayan sularda ve tuvaletler yolu ile gelişmektedir. Özellikle Kanada’nın kırsal bölgelerinde amipli dizanteriye daha çok rastlamak mümkündür. Tuvaletten çıktıktan sonra ne yazık ki ellerin yıkanmaması da amipli dizanteri oluşumundaki en önemli nedenlerdendir.
Dizanterinin Belirtileri
Karın Ağrısı
Dizanteri kolon ve bağırsakları etkileyen bir hastalık olduğundan, karın boşluğunda şiddetli kramp ve ağrıların oluşmasına neden olmaktadır. Dizanteride yaşanan karın ağrılarının oluşma nedeni, bağırsaklarda veya kolonda, şiddetli iltihaplanma yaşanmasından dolayıdır.
Şiddetli İshal
Karın boşluğunun ağrımasına da neden olan ishal, dizanteri hastalığında, normal seyrinden çok daha farklı gelişmektedır. Dizanteri hastalarında ishal, çok sıvı, iltihaplı ya da mukuslu ve kanlı şeklinde görülmektedir.
Ateş ve Titreme
Vücut dışarıdan kendisini istila etmeye çalışan, parazit, bakteri ya da protozoalar ile mücadeleye girdiği için, bu hastalıkta ateş yükselmesi yaşanması normal bir vücut tepkisidir. İltihap temelli bir hastalık olan dizanteri, yüksek ateş ve titreme yaşanmasına neden olmaktadır.
Bulantı ve Kusma
Vücutta zehirlenme etkisi gösterebilen dizanteri, kusmaya ve bulantı yaşanmasına neden olmaktadır.
Sık Tuvalete Çıkma
Dizanteride yaşanan şiddetli ishal sebebi ile kişide sürekli olarak aralıksız bir şekilde tuvalete gitme isteği gelişmektedir. Fakat, tuvalete sık gitme, bazen diğer bazı hastalıkların belirtisi olabileceği gibi, bazen de basit ve tehlikesiz durumlar sonucu ortaya çıkmaktadır.
Tedavisi
Dizanterinin tedavisi hem ilaçlar ile hem de bazı ilaçsız yöntemler aracılığı ile yapılabilmektedir. Dizanteri tedavisinde; rehidrasyon tedavisi, antibiyotik ve ameobicidal (anti-amip) ilaçlar ve anti-romatizmal ilaçlar kullanılabilmektedir.
Rehidrasyon Tedavisi: Bu tedavi yöntemi ağızdan yapılmaktadır. İshal sebebi ile çok fazla su ve mineral kaybetmekte olan vücuda, kaybetmekte olduğu suyu ve minerali tekrardan kazandırmak amaçtır. Bu sebeple, sağlık uzmanları hastaya intravenöz sıvı takviyesi yapmaktadır..
Antibiyotik ve Antiamip Tedavisi: Uzmanlar, laboratuvar testlerininin ardından, hastalığa neden olan bakteri ve amiplerin bazı ilaçlar ile yok edilebileceğini düşünmektedirler. Özellikle antibiyotik ve antiamip özellikli ilaçların ikisi birden, dizanteri tedavisinde etkili olabilmektedir. Bazı anti-mikrobiyal ilaçlar ise , dizanteri tedavisinde etkili olacaktır.
Antiromatizmal İlaçlar: Daha hafif düzeyli ve daha ekonomik bir tedavi yöntemi olan antiromatizmal ilaçlar (Ridura-auranofin), hastalığın durumuna göre doktor tarafından uygulanır.
Kaynak: Hemsire.Com