Bebeklerin büyük bir bölümünde ortaya çıkan yeni doğan sarılığı, her ne kadar masum olarak bilinip önemsenmese de ihmal edildiği zaman ciddi hastalıklara neden olabiliyor.
14 gün kadar bir sürede geçmeyen sarılık, bebeğin beyninde hasara sebep olabiliyor ya da karaciğer yetmezliği gibi büyük bir sağlık sorununa davetiye çıkarabiliyor. Erken doğumlarda daha fazla görülüyor
Anne sütü sarılığı
Yeni doğan bebeklerin %15 gibi bir oranında görülebilen, doğumun arkasından 2. haftanın sonuna doğru başlayıp yavaş yavaş azalarak birkaç ay içinde düzelebilen masum bir sarılık çeşididir.
Fizyolojik sarılık ise Yeni doğan bebeklerde kanda bilirubin düzeyinin artması sonucu gelişen bir hastalık türüdür. Doğumdan sonraki ilk haftada az veya çok miktarda mutlaka bilirubin artışı olabilmektedir. Normal sürede doğan bebeklerin %60'ında, erken doğan bebeklerin ise %80'i gibi yüksek bir oranda fizyolojik sarılık görülebilmektedir.
Fizyolojik sarılık beyinde hasara sebep olabilir
Alyuvarların yüksek oranda, hızlı ve aşırı şekilde parçalanması, bebek karaciğerinin oluşan bilirübini atabilecek kapasiteye sahip olmaması sebebi ile fizyolojik sarılık gelişmektedir. Gözlerden başlayarak tüm vücutta sararma ile kendini göstermektedir, kanda bilirübin düzeyi ölçülerek tanı konulmaktadır. Sarılığın seviyesi yükseldiğinde tedavide geciktirilirse aşırı derecede artan bilirubin beyinde birikebilir ve bu bölgede hasar oluşmasına sebep olur. Her ne kadar çoğu bebekte tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden geçse de, fizyolojik sarılık geçiren bebekler mutlaka doktor kontrolü altında olmalıdır. İleri düzeyde sarılık gelişmesi halinde ışık tedavisinden kan değişimine kadar tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir.
Uzun süren sarılığa dikkat!
Yeni doğan bebeklerde 14 günden uzun sürebilen sarılık fizyolojik olarak kabul edilmeyip patolojik sarılık adı verilmektedir ve sebepleri araştırılmalıdır.
- Safra birikimi ile ilgili oluşan hastalıklar
- Sebebi bilinmeyen hepatit ve bu şikayetleri taklit eden durumlar
- Viral hepatit ve enfeksiyonla ilgili diğer sebepler
- Metabolik hastalıklar
- Toksik ve ilaçlarla ilgili etkenler
- Tümörler konusunda mutlaka ayrıntılı bir değerlendirme yapılmalıdır.
Sarılık karaciğer yetmezliğine götürebilir!
Bebeklerde karaciğer yetmezliğine neden olabilen sarılık,
gözden başlayarak vücudun sarıya dönüşmesi;
- Kaka renginin beyaza yakın macun kıvamında olması durumu
- İdrarın çay rengi şeklinde olması
- Karaciğer ve dalak büyümesi
- Karında su birikmesi
- Ödem
- Varis kanaması
- Son olarak amonyak birikimine bağlı beyin etkilenmesiyle kendini gösterir.
Erken dönem yetmezlikte ilaçlar ile destek tedavisi verilebilirken, son dönem karaciğer yetmezliğinin tek tedavisi karaciğer nakli olmaktadır.
KAYNAK: Hemsire.Com