Ümitsizlik: Bireyin kendisini sınırlandırılmış / engellenmiş hissettiği ya da hiç bir alternatifin ve bireysel tercihlerinin ulaşılabilir olmadığını düşündüğü ve hareket etmek için enerjisini yetersiz bulduğu subjektif bir durumdur.
>> Hemşirelik tanıları ve bakım planları
Ümitsizlik hemşirelik tanısı nedenleri
- Tekrarlı hastaneye yatışlar.
- Uzun süreli stres.
- Önemli kişilerden ayrılma ya da terk edilme.
- Yaşamdaki amaçlarını gerçekleştirememe.
- İşlevsel yeteneklerde bozulma.
- Fizyolojik durumda bozulma.
- Beden imajında bozulma.
- Sosyal destek yetersizliği.
- Sorunları çözememe
- Geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler
- Gereksinimlerin zamanında karşılanmaması, kaynaklara ulaşmada yetersizlik
- Özgüven eksikliği
- İzolasyona neden olan uzun süreli aktivite sınırlamaları
- Fonksiyonel yeteneklerde (yürüme, boşaltım, yeme) bozulma
- Uzun süreli acı
- Uzun süreli ağrı, rahatsızlık, halsizlik, bitkinlik güçsüzlük
- Uzun süreli sonuç alınamayan tanı işlemleri
- Yaşamı sürdürme için aletlere bağımlı olmak
- Geçirilmiş bir hastalıkla ilgili olarak yeni ve beklenmedik belirti ve bulgular
- Önemli kişilere güvenin kaybı
- Hastalığa bağlı otonominin kaybı
- Kültürel değerlere ya da Tanrı’ya olan inancın kaybı
Ümitsizlik duygusunun tanımlayıcı özellikleri
- Duygulanımda azalma
- Tuzağa düşmüşlük duygusu
- Acizlik / yardımsızlık duygusu
- Kötümserlik
- Ümit kaynaklarının farkında olmama
- Sözel ifadelerde azalma
- Uyaranlara tepkide azalma / yavaşlama
- Küntlük
- Yaşamın hiçbir anlamı olmadığı hissi ve ifadesi
- “Boşluk” hissetme
- Bir kayıp ve yoksunluk duygusu
- Edilgenlik, kendi yaşamı ile ilgili kararlara katılmama
- Plan yapamama ve karar verememe
- Problem çözme ve karar verme yeterliliğinde azalma
- Öz bakıma katılmama
- Yaşamda anlam ya da amaç yokluğu
- Uyku, iştah bozuklukları
- Kişiler arası ilişkide yetersizlik
- Sosyal çekilme
- Rol ve ilişkilerden zevk almama
- Yardım istemede yetersizlik
- İntihar düşünceleri
Ümitsizlik hemşirelik tanısında beklenen sonuçlar
- Hasta sorununu başkalarıyla açıkça paylaşır.
- Yaşamı pozitif olarak gözden geçirir.
- Yaşamın anlamını ve değerleri dikkate alır.
- Şimdiki zaman hakkında iyimser duygular ifade eder.
- Önemsediği kişilerle olumlu ilişkiler geliştirir.
- Kendine ve başkalarına güvendiğini ifade eder.
- Gerçekçi amaçlar belirtir.
- Aktivitelerde bulunarak enerji düzeyinde artış olduğunu görür.
- Geleceğe ilişkin olumlu beklentiler ifade eder.
- Kendisiyle ilgili kararlar verir.
- Diğer seçeneklerin farkına varmaya başlar.
- Bakımın planlanmasına katılır.
- Bakımı ile ilgili sorumluluk alır.
- Gelecek ile ilgili planlamalar yapar.
Ümitsizlik tanısı hemşirelik girişimleri
- Hastanın yeteneklerine uygun beklentiler belirlenir.
- Hastanın bakıma katılımı ile ilgili olumlu geribildirim yapılır.
- Hemşire, hastanın yaşadığı sorunları göz ardı etmeden kabul eder.
- Hastanın mümkün olan ile olmayanları ayırt etmesi konusunda yardımcı olunur.
- Fiziksel görünümü değerlendirilir. (Örn. postür, hijyen)
- Hatanın amaç oluşturma, karar verme ve plan yapma yeteneği değerlendirilir.
- Ulaşılamayan sonuçları hastanın başarısızlık olarak algılayıp algılamadığı izlenir.
- Hastanın başarılarının yerine yetersizliklerini ön plana çıkarıp çıkarmadığını değerlendirilir.
- Ümitsizlik duygusu, kendine değer vermede azalma ve intihar düşüncelerini gözlemlenir.
- Potansiyel ümit kaynakları ön plana çıkarılır.
- Hasta birey ve aile için hasta olmanın anlamı anlatılır.
- Önceki baş etme yöntemleri ve bunların etkinliği değerlendirilir.
- Hemşire, problem çözme becerilerini güçlendiren ve hastanın amaçlarına ulaşmasını destekleyen baş etme örüntülerini tanımlar.
- Hastanın kendine olan güvenini ve yeterlilikleri güçlendirilir.
- Hastanın değerleri, rolü ve yaşam amacına ilişkin doyumu arttırılır.
- Problem çözme yeterliliği arttırılır.
- Hastaya olumsuz duygularını ifade etme fırsatı verilir.
- Hasta ile tedavi süreci ve durumu hakkında gerçekçi bir bakış açısı oluşturulur.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.