İntihar riski, kişinin kendi eliyle fiziki varlığını sona erdirme ihtimalinin yüksekliğini belirtir.
İntihar riski nedenleri
- Fiziksel hastalık, tedaviler ve fiziksel yetersizliklere ikincil gelişen depresyon, ümitsizlik, çaresizlik duyguları
- Benlik saygısının düşük olması,
- Depresyon
- Tekrarlayıcı bir biçimde yaşam aktivitelerinde başarısızlık gösterme,
- Gerçeği algılamanın bozulması, Alkol ve madde bağımlılığı,
- Manik döneme girme (iki uçlu duygulanım bozukluğu/bipolar bozukluk tanısı olan hastada).
İntihar riski tanımlayıcı özellikler
- İntihar düşüncelerini ifade etme
- Daha önce intihar girişiminde bulunmuş olma.
İntihar riski beklenen sonuç
Taburculuktan 4 hafta sonra hasta;
- İntihar riski olmadığını söyler.
- İntihar riskini azaltmak için yapılan planlamalara katılır ve sözleşmelere uyar.
- İntihar düşüncelerinin olmaması ve kendine zarar verici davranışları göstermemesidir.
İntihar riski hemşirelik girişimleri
- İntihar belirleme formu ya da aşağıdaki sorular sorularak intihar girişimi riski belirlenir;
- Daha önce intihar düşünceleri yaşadınız mı?
- Daha önce intihar girişiminde bulundunuz mu?
- Şu anda kendinizi öldürme duygusu yaşıyor musunuz?
- İntihar planı yaptınız mı?
- Hastanın geçmiş öyküsünü alınır ve risk faktörleri belirlenir. Risk faktörleri;
- Daha önce intihar girişiminde bulunma
- Depresyon yaşamış olma
- Aile öyküsünde benzer durum yaşama
- Dürtüsel (impulsif) davranışları olma
- Psikotik depresyon nedeniyle kendine zarar ver diyen sesler duyma
- Madde kullanımı
- Sevdiği hayvanını kaybetme
- Organ ya da işlev kaybı
- Yeni boşanmış olma
- Ümitsizlik duyma
- Yalnız yaşama
- Erkek olma
- Ciddi tıbbi hastalığı olma
- Hastayı değişiklikler sırasında izleme ve tekrar intihar riskini değerlendirme;
- Duygu durumunun düzeliyor olması, ilaç rejiminin işe yaramaması, taburculuk planının gündeme gelmesi ve içe kapanma gibi durumlar intihar girişimini yeniden değerlendirmeyi gerektiren durumlardır. İntihar riskinin en yüksek olduğu dönem tedavinin başladığı ilk birkaç haftadır. Ayrıca ümit duygusunun arttığı iyileşme dönemi de hastanın intihar etme gücü bulması açısından risklidir.
- İntihar girişimi belirtilerini izlemek;
- Vasiyet yazma
- Helalleşme,
- Eşyalarını verme
- Veda notları yazma
- Uyumama,
- Sosyal izolasyon
- İçe kapanma.
- Kendine zarar vermeme sözleşmesi yapıp yapmayacağını sormak, riski değerlendirmek, sözel ve yazılı sözleşme yapmak;
- Daha önce kendine zarar vermeyi ya da öldürme düşüncesi yaşadın mı?
- Eğer evetse planınız neydi?
- Daha önce kendi bedenine zarar verme girişiminde bulundunuz mu?
- Evetse nasıl yaptınız?
- Kendinize zarar vermeyine engeller?
- Önümüzdeki süre içinde (bir dahaki değerlendirmeye kadar) kendine zarar vermeyeceğinize yönelik söz verip bu formu imzalar mısınız?
- Önerilen şekilde antidepresan ilaçlarını alması sağlanır ve bu konunun önemi hakkında hasta ile konuşulur.
- Hastanın yakınlarını intihar riski ve önlemler konusunda bilgilendirmek, hastanın davranışları ve sözel ifadelerini dikkatle izlemelerini sağlamak.
- Hasta ve yakınlarının güvenliği için (gerekliyse) hastaneye yatması için ikna çalışması yapılır.
Hasta hastanede yatıyorsa hemşirelik girişimleri
- Her 15 dakikada bir kez aynı personelin hastayı intihar riski yönünden gözlemesini sağlamak.
- Hastaya daima göz önünde olmasını söylemek.
- Hastanın kendine zarar verebileceği kemer, ayakkabı bağı, bıçak, jilet, cam, elektrikli cihazlar, kravat, gözlük gibi eşyaları yanından almak.
- Hasta hemşire deskinin yanına yerleştirilir, tek başına kalmaması sağlanır.
- Ünite içerisindeki aktivitelere katılımı teşvik edilir.
- Verilen ilaçları aldığı teyit edilir, kusup kusmadığı kontrol edilir.
- Yanındaki aletleri teslim edip etmediği kontrol edilir.
- Ailesi, hastaya herhangi bir alet vermemesi konusunda bilgilendirilir.
- Sık fakat düzensiz kontrollerle hasta gözlemlenir.
- Hasta ile birlikte zaman geçirilir.
- Rutin olarak hasta çevresinde, sağlığa kast edecek herhangi bir unsur olup olmadığı kontrol edilir.
- Hasta ile kısıtlama ve engellemeler hakkında konuşulur. Bu kuralların sebepleri açıklanır.
- Hastanın ümitsizliği ele alınır.
Bu içerik “Hemşirelik Akademisi” tarafından hazırlanmıştır.