Merkezi sinir siteminin yapılanması şu alt başlıklarla incelenebilir:
Omurilik
- Refleks merkezi
- Otonom hareket devreleri
- Beyin-PSS arası iletişim
| OMURİLİK | 31 ÇİFT SPİNAL SİNİR |
| Servikal (Boyun) | 8 çift |
| Torasik (Göğüs) | 12 çift |
| Lumbar (Bel) | 5 çift |
| Sakral (Bel altı) | 5 çift |
| Coccyx (Koksiks; Kuyruk sokumu) | 1 çift |
Beyin Sapı
Orta Beyin (midbrain)
- Göz hareketleri, görme işitme sistemlerinin ara istasyonları…
- Pons (köprü)
- Solunum, beyincik-beyin arası iletişim…
- Medulla (soğan)
- Soluma, kan basıncı, yutma, kusma vb merkezleri…
Beyincik (Cerebellum)
İstemli hareketlerin koordinasyonu-planlanması -gerçekleştirilmesi; duruşun (postürün) korunması, kafa ve göz hareketlerinin koordinasyonu…
Talamus ve Hipotalamus
- Talamus: Duyuların ve motor sinyallerin ara durağı…
- Hipotalamus: Vücut sıcaklığı, besin alımı, su dengesi merkezleri; üst endokrin kontrol merkezi!
Ara Beyin (Diensefalon)
- Homeostatik kontrol merkezleri
- Talamus – “ara durak” ve duyusal integrasyon
- Hipotalamus
- Açlık, stres
- Susuzluk: Vücut ozmolaritesi
- “Savaş/kaç” yolakları
- Öfke ve korku
- Sirkadian ritimler
- Endokrin sistemin koordinasyonu
Diensefalon: Hipofiz ve Pineal (epifiz) bez
- Hipofizin trofik ve diğer hormonları…
- Epifiz bezi (pineal)
- Melatonin
- Uykunun düzenlenmesi
Corpus Callosum
- Beyin yarımküreleri arasında iletişimi sağlayan sinir hücresi uzantıları demetidir.
Beyin (cerebrum): Limbik Sistem
- Bazal ganglionlar –hareketin kontrolü
- Limbik sistem
- Singulat girus –hisler…
- Hippokampus –öğrenme ve hafıza
- Amigdala –hisler ve hafıza
Limbik Sistem Bozuklukları
- Cluver-Bucy sendromu
- Hafıza bozuklukları (anterograd amnezi)
- Yön bulma sorunları
- Anksiyete bozuklukları
- Cinsel işlev bozuklukları
- Bazal Gangliyonların hastalıkları:
- Parkinson hastalığı
- Huntington hastalığı
- Subtalamik çekirdek hasarları
Beyin kabuğu (korteks):
- Algılama: İşitme, görme, koku, kaslar ve iç organlardan gelen duyular…
- Akıl yürütme, veri entegrasyonu
- İstemli davranışların yönlendirilmesi bu bölümde gerçekleşir.
- Frontal (önkafa) – istemli hareketler, davranışlar, algılama
- Parietal (yankafa) – Duyusal algılama
- Oksipital (artkafa) – Görme
- Temporal (şakak) – koku, işitme ve tat duyuları…
Beyin Yarımküreleri / Lateralizasyon
| Sağ Beyin | Sol Beyin |
| Sentez Bütüncül düşünme Duygular Sanatsal faaliyetler Anlamlandırma | Analiz İndirgemeci düşünme Matematik Planlama Anlama |
