Patoloji, canlılarda hastalık durumunda ortaya çıkan, makroskobik ve mikroskobik olarak inceleyebileceğimiz, organ, doku ve hücrelerde oluşan yapısal ve fonksiyonel bozuklukları inceleyen bilim dalıdır.
Patoloji; hastalıkların
- Etiyoloji: Sebep, etken,
- Patogenez: Hastalığın meydana geliş mekanizması,
- Morfolojik değişiklikler: Yapısal değişiklikler,
- Klinik özellikler ve prognoz: Hastalığın seyri bölümlerini inceler.
Patoloji’nin Bölümleri:
1- Patolojik Anatomi: Hastalık sonucu oluşan değişikliklerin çıplak gözle izlenmesidir. Bu amaç ile otopsi yapılır ve patoloji lab.’ına gelen doku örnekleri incelenir, tartılır, boyutları ölçülür ve bulgular kaydedilir.
2- Histopatoloji ve Sitopatoloji: Histopatolojide preparat haline getirilen dokular ışık mikroskobunda incelenir. Sitopatolojide ise vücut mayilerinden hazırlanan yayma preparatlardaki hücre ve bakteriler yine ışık mikroskobunda incelenir.
3- Ultrastrüktürel Patoloji: Hücre içindeki 100 A-2000A çapındaki elemanlar ve viruslar elektron mikroskobu ile incelenir.
4- Histokimyasal Patoloji: Çeşitli teknikler ile hazırlanan doku kesitlerinin değişik boyalarla boyanması ve böylece hücre içindeki enzim vs’nin gösterilmesidir. Florasan mikroskopların kullanıldığı immun sistem hastalıklarında yararlanılan bir yöntemdir.
5- Deneysel Patoloji: Hastalıkların hayvanlarda oluşturulması, tedavisi ve meydana gelen lezyonların tedaviden önce ve sonraki durumlarının mikroskopta incelenmesidir.
6- Adli Tıp Patolojisi: Adli olgularda hastalık ve ölüm nedenlerinin incelenmesidir.
Patoloji laboratuarına genel olarak dört tür materyal gelir:
1-Biyopsi: Canlı dokudaki patolojik durumu tespit edebilmek için canlı dokudan alınmış olan canlı örnek.
4 şekli vardır. Bunlar;
- Eksizyonel Biyopsi
- Parsiyel (İnsizyonel) Biyopsi
- İğne Biyopsisi
- Küretaj
2-Cerrahi girişimle alınan doku ve organlar.
3-Otopsi vasıtasıyla alınan doku örnekleri.
4-Sitolojik materyaller:
-Yayma (smear); vücudumuzdaki patolojik akıntının bir lama alınıp yayılmasıdır.
-Sıvılar; patolojik olaylar sonucunda oluşan ve vücudumuzda biriken sıvılardır.
-İnce iğne aspirasyon sitolojisi; normalde enjeksiyon amacı ile kullanılan iğnelerle, vücuttan negatif basınç oluşturarak hücresel seviyede, örnek alıp inceleme esasına dayanır.