Varikosel, testis toplardamarlarının bacaklardaki varis tarzı genişlemesine klinikte verilen isimdir. Testis ısısının belli derecenin üstüne çıkarak bozulması, kirli kan içindeki toksik maddelerin testiste birikmesi ve testis kan akımını bozması ile testis fonksiyonlarını etkiler ve sperm ve testosteron üretimini bozar. Varikosel in en büyük zararı kısırlığa yol açabilmesidir. Kısırlık için hastaneye başvuran hastaları yüzde 30-40 civarında varikosel rastlanmıştır.
Varikosel belirtileri
Varikosel testisler üzerinde;
- Kabarıklık
- Şişlik
- Testiste ağrı
Şeklinde belirtilerle kendini göstermektedir.
Varikoselin belirtisi olan damarlardaki genişleme bir süre sonra dışarında da görülecek kadar belirginleşir ve bacaklarda bacaklarda da görülen varis benzeri bir şekile sahiptir.
Varikosel ağrısını nasıl ayırt ederim?
Varikosel ağrısı testislerde olan rahatsız edici künt niteliğinde kendini belli eden bir ağrı türüdür. Bu ağrı kasık bölgesi ve testisler dışında kimi zaman bacağa doğru da yayılabilmektedir.
Varikosel daha çok kimlerde görülür?
- Obez kişilerde yaygın olarak görülebilir
- Karındaki iç basıncı artıran yüksek ağırlıklı spor yapan kişilerde
- Kronik astım ve öksürüğü olan kişilerde
- Ayakta kalmayı gerektiren mesleklerde yoğun olarak bulunur. Polis, öğretmen vb.
Varikosel nasıl tedavi edilir?
Varikoselin tedavisi temel olarak cerrahidir, gözle ya da mikroskop eşliğinde kasık bölgesinden yapılan operasyonla testisten gelen toplar damarlar bağlanır. Ameliyatta mikroskop kullanılması damarların daha net olarak tanınmasını ve testisi besleyen damarın dikkatli bir şekilde korunmasını sağlar.
Tanısı doğru olarak konulan ve mikro cerrahi yöntemlerin başarılı uygulaması ile tedavi edilen varikosel vakalarında spermiyogram değerlerinde ortalama % 50-60 oranında düzelme sağlanabilir. Ancak spermlerdeki bu düzelmenin gebelik oranlarını ne derece düzelttiği konusunda çelişkili araştırmalar vardır.
Genellikle varikosel ameliyatını takip eden en geç 6 ay içersinde sperm analizi sonuçlarındaki düzelmeye başlamasına rağmen gebe kalmayan olguların mutlaka rahim içi aşılama (IUI) veya tüp bebek -mikroenjeksiyon- uygulamalarına geçmeleri gereklidir.
Çocuk isteği için başvuran erkeklerde öncelikle sperm değerleri kontrol edilmelidir ve normal veya hafif düzey bir bozukluk tespit edilirse aşılama tedavisi ile gebelik elde etmek mümkündür.
Ağır düzeydeki sperm bozukluklarında ise aşılama ile fayda sağlanamaz ve ürolog görüşü de alınarak mutlaka tüp bebek-mikroenjeksiyon tedavisi uygulanması gerekmektedir. Ağır düzey sperm bozukluğu dendiğinde 5 milyondan daha az sperm sayısını kast ediyoruz.
Alınan sperm örneğinde hiç sperm olmaması durumunda ve bunun nedeni olarak da tıkanıklık saptanmadıysa yani sperm üretim azlığı söz konusuysa o zaman testislerden alınacak parçalardan elde edilecek spermler ile (mikroTESE) tüp bebek tedavisi ve mikroenjeksiyon tedavisi yapılması gereklidir.
Hiç spermi olmayan azospermik erkeklerde varikosel ameliyatı ise gebelik beklentisi açısından muhtemelen vakit kaybı olacaktır.
Önemli bir konu da, adölesan yani buluğ çağındaki genç erkeklerde tespit edilen varikoselin kişi evli olmasa da tedavisinin uygun olacağıdır. Böylelikle ilerde oluşabilecek sperm kalitesindeki bozulmaların önüne geçilebileceği ileri sürülmektedir.
Özetle söylemek gerekirse; kadına ait hiçbir sorun olmayan çiftlerde erkeğin sperm değerleri az değerde ise ve ultrasonla değil klinik olarak tespit edilebilen bariz bir varikosel varsa tedavi edilmesi düşünülebilir. Aksi taktirde tedavi tartışmalıdır.
Yine tedaviye başvurmak için varikoselin mutlaka sperm değerlerini bozmuş olması gerekir. Yani spermi normal ve ailesini tamamlamış bireylerde ise varikosel ele gelse dahi tedavi edilmeyebilir.
Günümüzde varikosel operasyonunun gebe kalmayı kolaylaştırdığına dair bilimsel kanıtların yeterli olmaması ve tüp bebek tedavilerindeki yüksek başarı nedeniyle çiftlerin varikosel operasyonu yaptırıp 6 ay beklemek yerine doğrudan mikroenjeksiyon yani tüp bebek tedavisini tercih etmeleri de doğaldır.
İlgili içerikler;
Sağlıklı gebelik için yapılması gereken testler
Cep telefonları sperm kalitesine etki eder mi?
KAYNAK: Hemsire.Com