Nazogastrik sonda İşleminin amacına yönelik kullanılan sonda çeşitleri farklılık gösterir. NG sondalar, 6 - 20 sayıları arasında numaralandırılır ve numaralar ikişer ikişer artar. Numara arttıkça sondanın kalınlığı artar.
Konnektör sondanın dışarıda kalan uç kısmıdır. Nazogastrik sondalar boyutuna göre farklı renklerde üretilmiştir. Her hastaya uygun ölçüde nazogastrik sonda takılmalıdır. Kullanılacak sondanın ölçüsü;
- Yaş
- Cinsiyet
- Uygulama amacına göre değişiklik gösterir.
NG tüplerin genişlik ve çaplarının ölçümünde Fransız (Fr) ölçüsü kullanılmaktadır. Kullanılan tüpün büyüklüğü 6 - 22 Fr ölçüsü arasında değişmektedir. 1 Fr = 0.34 mm’dir.
Not: Büyük partiküllerin aspirasyonu için NG uygulanacaksa 16 Fr veya daha geniş lümenli tüpler tercih edilmelidir.
Sondalar lümenli oluşlarına göre; bir, iki ve üç lümenli (açıklık, geçit yolu) olarak üç çeşidi vardır.
1 - Tek lümenli sondalar: Genellikle besin vermek ve drenajı sağlamak için kullanılır.
2 - Çift lümenli sondalar: Bir açıklığı drenaj, diğer açıklığı balonu şişirme maksadıyla kullanılır.
- Dekompresyon
- Mide lavajı
- Bağırsak tıkanıklıklarında kullanılır.
3 - Üç açıklığı olan sondalar: Bir lümeni balonu şişirmek, diğerleri emme ve irrigasyon (sıvı verip tekrar boşaltmak) için kullanılır.
Sondaların yapısını oluşturan materyal ve lümenlerine göre 7 çeşidi vardır.
1 - Blakemore - Sengstaken Sonda: Mide ve özefagus varislerinin kanamasını durdurmak için kullanılan sonda çeşididir. Sondanın üç bölümü vardır;
- Özofagusa yerleşen bölüm
- Kardia - özofagial bölüm
- Gastrik lümen (Drene etmek ve buzlu serum vermek amacıyla)
2 - Miller-Abbott Sonda: Çift lümenlidir. 16 Fr. ve 3m uzunluğundadır.
- Birinci lümen: sondanın yutturulmasından sonra ucundaki balonu şişirmek içindir. Şişen balon sondanın ucuna yön vermektedir.
- İkinci lümen: dekompresyon amacıyla kullanılmaktadır.
3 - Salem Sump Sonda: Plastikten üretilmiş ve çift lümenlidir. 3 amaç için tercih edilir;
- Gavaj
- Lavaj: vücuttaki mukoza veya epitel döşeli bazı organlarda teşhis veya tedavi amacıyla uygulanan yıkama işlemine denmektedir.
- Aspirasyon için kullanılmaktadır.
4 - Candor Sonda: 3 m uzunlukta 18 Fr. numaralı ve tek lümenlidir. Ucundaki balon şişirilir. Hastanın yaşına ve boyuna uygun olarak yutturulmadan önce 1.5 - 10 ml cıva enjekte edilir. Bağırsak dekompresyonlarında (vurgunlarında) kullanılır.
5 - Harris Sonda: Tek lümenli ve 2,8 m uzunluğundadır. Sondanın ucundaki balon, civa vermek içindir. Balonun iki tarafında da bilezik şeklinde metal ağırlıklar mevcuttur. Yutturulmadan önce balona 4 ml civa enjekte edilir. Bu işlemin amacı sondanın yer çekimi ile bağırsaklara geçişi sağlanır. Bağırsakların lavajı ve dekompresyonunda kullanılır. Sakşın aletine bağlandığında ucuna Y tüp takılır. Bir açıklığı sakşın aleti diğeri lavaj için kullanılır.
6 - Ewalt Sonda: Geniş lümenlidir. Zehirlenmelerde yıkama için tercih edilir.
7 - Levin Sonda: Levin sonda, yumuşak PVC den yapılmıştır, tek lümenlidir, travmaya neden olmayacak şekilde yuvarlak uçludur, distal ucunda açıklığı ve üzerinde işaretleme mesafeleri bulunan tek kullanımlık steril paketler şeklinde üretilmiştir.
KAYNAK: Hemsire.Com
İlgili içerikler;
Nazogastrik sonda (NG tüp) takma ve çıkarma işlemi nasıl yapılır?
Nazogastrik sonda (NG tüp) uygulama amaçları nelerdir?