Malpraktis nedir?
Malpraktis, bilgisizlik, deneyimsizlik ya da ilgisizlik, keyfilik özensizlik nedeniyle hastanın zarar görmesine sebep olan önlenebilir bir olay olarak tanımlanmaktadır.
Malpraktis ve komplikasyon arasındaki fark nedir?
Komplikasyon: hemşirenin sekiz doğru ilkesine uygun olarak yaptığı tüm uygulamalarının dışında gelişen, hemşireyi bağlamayan ilacın yan etkisine bağlı olarak gelişebilen olası durumlardır.
Hemşirelikte malpraktis; hemşirenin yapmakla yükümlü olduğu görevini bilerek veya bilmeyerek yerine getirmemesine; bu görevini yanlış veya eksik yapmasına bağlı olarak hastanın zarar görmesi olayıdır.
Komplikasyon kaçınılmaz; malpraktis önlenebilir bir durumdur. Bu tür olaylarda bunun ayrımının iyi yapılması gerekir.
Tıbbi malpraktis iddası olan durumlarda tıbbi girişimin hatalı bulunabilmesi için;
1- Eylemin suçlanan tarafından yani yapılan yanlış uygulamanın belirli bir kişi tarafından yapılması gerekir.
2- Tıbbi girişimde hatalı bir uygulamanın olduğunun kanıtlanması gerekir.
3- İstenmeyen olumsuz bir sonucun gerçekleşmiş olması gerekir.
4- Yapılan hatalı eylem ile olumsuz sonuç arasında nedeni sonuca bağlayan bir ilişki kurulması ve bu durumun ispatlanması gerekir. Zarara uğranmış olay ile yapılan uygulama arasında bir ilişki olması durumudur.
Hemşireler hakkında dava açılma nedenleri;
1- Hasta bakım standartlarına uyulmaması.
2- Tıbbi araç ve gerecin uygun şartlarda kullanılmaması.
3- Hasta bakım standartlarına uyulmaması.
4- Hastanın yataklı servise kabulü sırasında tam bir değerlendirme yapılmaması (iyi bir anemnezin yapılmaması)
5- Standart protokollere uyulmaması (örneğin; yanlış bölgeye enjeksiyon)
6- Tıbbi araç ve gerecin uygun şartlarda kullanılmaması.
7- İletişim eksikliği
8- Dokümantasyon eksikliği
Malpraktisin önlenmesi için yapılabilcek uygulamalar;
1- Sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu, kendileri ile ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikleri bilmemektedirler.
2- Görev tanımının yetersizliği, iş arkadaşları ve yönetici ilişkilerinde sorunlar, düşük ücret gibi bazı faktörler motivasyonu ve iş doyumunu olumsuz etkilemekte böylece hata riski artmaktadır.
3- Çağın son gelişmelerini takip etmeyen sağlık çalışanının yaptığı uygulamalar da hata yapma olasılığının yüksekselmesi.
4- Hizmet içi eğitimlerin zamanında ve tekrarlı olmaması ihtiyaç halinde yapılmaması.
5- Hemşireliğin lisans ve lisans üstüve nitelikli eğitimlerine önem verilmesi.
6- Hemşireliğin rol ve sorumluluklarınınbilincinde ve farkında olması.
7- Kişinin, toplumun bilinçlendirilmesi ve sorumluluk sahibi olması son derece önemli ilkelerdendir.
Serhat GÜN