Gut hastalığı nedir?
Eklemlerde aniden gelişen gut hastalığı, ağrı, kızarıklık, şişlik ve hassasiyetle karakterize, mikrobik olmayan bir eklem iltihabıdır. Sıklıkla ayağın başparmağında başlamaktadır. Ancak, diz, ayak bileği, dirsek, el parmağı eklemleri de etkilenebilmektedir. Gut hastalığı ürik asit isimli maddenin vücutta artması dolayıyla vücutta ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Bu hastalık erişkin insanlarda sadece yüzde birinde görülmektedir.
Ürik asidin düzeyi neden artmaktadır?
Ürik asit miktarı bazı protein içeriği yönünden zengin miktardaki pürinin vücutta işlenmesindeki bozukluk sebebiyle artabilmektedir. Dolayısıyla ürik asit miktarının azaltabilmek için diyet gut hastalığındaki tedavinin en büyük avantajıdır.
Gut hastalığına hangi besinler neden olur ?
Pürin bakımında zengin yiyecekler arasında karaciğer, beyin böbrek, işkembe, kalp, kokoreç ve buna benzer sakatatlar, kırmızı ve beyaz et, pastırma, sucuk bunların dışında balık kalamar karides gibi deniz ürünlerinde de vardır. Et ve et ürünleri dışında tereyağı, margarini nohut, kuru fasülye, bezelye, mantar gibi yiyecekler de de pürin bakımından zengin yiyeceklerdir.
Gut hastalığı belirtileri
Akut gut atağı, genellikle gece yarısı, ayak baş parmağında veya tutulan eklemde şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık, hassasiyet ve ısı artışı ile başlar. Eklemdeki ağrı ve hassasiyet o kadar şiddetlenir ki; kişi ayağının üzerine basamaz, hareket ettiremez, ayakkabı giyemez hatta yorganın bile değmesine tahammül edemez. Ağrı ilk 12-24 saat içinde devamlı şiddetlenir. Atak birkaç gün ile birkaç hafta içinde (ortalama bir hafta) kendiliğinden geçebilir. Bazen o eklemde, daha azalmakla birlikte birkaç hafta daha rahatsızlık hissi kalailmektedir.
Gut hastalığının tedavisi mümkün müdür?
Gut tedavisi, atak ve atak dışı tedaviler olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Tedavinin amacı gut ataklarının ve komplikasyonlarının önlenmesini sağlamaktır. Kan, ürik asit seviyesini 6mg/dL’nin altında tutar.
- Akut gut artriti geliştiğinde, ağrı ve inflamasyonu gidermek için steroid olmayan ağrı ve inflamasyon gidermeye yarayan ilaçlar (naproksen, diklofenak, indometazin gibi tedaviler) mide koruyucusuyla birlikte verilmelidir. Altta yatan koroner problemler veya böbrek fonksiyon bozukluğu gibi yandaş hastalık durumlarında ise, tercihen eklem içine kortikosteroid enjeksiyonu veya düşük-orta doz kortikosteroidin ağızdan kullanımı tercih edilmelidir.
- Gut komplikasyonları ve atak gelmesini önlemek için ürik asit üretimini azaltmaya yarayan ilaçlar kullanılabilir.
- Ürik asit atılımını artırmaya yarayan ilaçlar kullanılır. Ancak bu tür ilaçlar döküntü, mide ağrısı ve böbrek taşı gibi yan etkilere sebep olabilir.
Gut riskini azaltmak için nelere dikkat etmeliyiz?
- Kırımızı etin duruma göre tüketimi azaltılmalı
- Kabuklu deniz ürünleri yenmemeli
- Alkol, früktoz gibi ürünlerin alımı sınırlandırılmalı
- Şişmanlık durumundan olabildiğince kaçınılmalı
- Kahve ve yeterli c vitamini tüketilmeli.
Kaynak: Hemsire.Com