Fibromiyalji, geceleri yeteri kadar uyumanıza rağmen sabah kalkıldığı zaman kendinizi hiç uyumamış gibi hissettiren yumuşak doku romatizmasına verilen addır.
Kronik ağrı ve yorgunluk sendromu olarak da bilinmektedir. Çoğunlukla yaşam tarzının değiştirilmesi ile tedavi edilmekte olan Fibromiyalji, stres devreye girdiği zaman nüksedebilmektedir.
Fibromiyalji nedir? (Fibromiyalji sendromu ve fibromiyalji noktaları)
Fibromiyalji sendromu;
- Uyku bozukluğu
- Kaslardaki yaygın ağrı ve hassasiyet
- Aşırı yorgunluk
- Halsizlik ve sabah tutukluğu
ile kendini belli eden kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromuna verilen addır. Özellikle vücudun belirli noktalarından aşırı hassasiyet ile kendisini belli etmektedir. Toplumun yüzde 3'ü gibi yüksek bir oranında görülen fibromiyalji sendromu hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. 
Romatizmal hastalıklar arasında en sık karşılaşılan ikinci hastalık türü olan Fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre üç kat daha sık rastlanmaktadır. Yapılan araştırmalar neticesinde, ülkemizde yaklaşık 1,3 milyon fibromiyalji hastası olduğunu tespit edilmiştir. Fibromiyalji belirtilerinin farklı hastalıklarla karşılaştırılma olasılığı oldukça yüksek bir ihtimaldir. Doğru teşhis konulamadığı taktirde fibromiyalji şikayetleri azalsa da bir süre sonra nüksetme riski çok fazladır. Fibromiyalji tedavi edilmediği taktirde yaşam kalitesinde düşüş ve işgücü kaybına sebep olur.
Fibromiyalji Belirtileri
Fibromiyalji belirtileri; çok keskin bir hatlar ile ayrılmamakla birlikte en önemli belirtisi vücudun belli yerlerinde görülen hassasiyettir. Bunu yanı sıra fibromiyalji özellikle ağrı ile beraber sabahları zor uyanma ile kendini belli etmektedir. Nefes almada zorlanma ile beraber kulak çınlaması da en büyük fibromiyalji belirtileri arasındadır.
Fibromiyalji sendromu olan bireylerin özel bir karakteri bulunmaktadır. Kendilerinden beklentileri çok yüksektir, mükemmeliyetçidir, çok titizdir ve duygu durumları çok çabuk değişmektedir. Bu kişilerin stresli anlarında ağrılarının fazlalaşma ihtimali oldukça yüksektir. Özellikle depresyon, hipotiroidi ve uyku bozuklukları, bel ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk sendromu ile karşılaştırılan fibromiyaljinin belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Uyku kalitesinde azalma olduğunu hissetme
- Noniseptif uyarılar sebebiyle, ağrının azaltılması ile hissedilen genel hassasiyet
- Konsantrasyon bozukluğu, yeni şeyler öğrenebilme zorluğu
- Kişiye göre değişmekte olan ödem hassasiyeti oluşması
- Hastaların % 30-50’si eklem hipermobilitesine sahiptir.
- Vücudun üst kısmı ile sınırlı olan kızarma eğilimi oluşması
- Herhangi bir ağrıyı normaldeki algılamadan daha fazla algılamak
- Ağrı yapmayan uyarıcıları da ağrı gibi hissedebilmek
- El ve ayaklarda karıncalanma hissi ve uyuşma oluşması
- Çarpıntı
- Egzersize karşı dirençsiz olmak
- Kabızlık, ishal ve gaz şikayetlerinin olması
- Depresyon hali
- Hafıza problemleri
- Gün boyunca yorgunluk hissinin devamlı şekilde devam etmesi
- Uykudan kalkınca dinlenemeden uyanmış olma hissi
- Vücudun belli bölgelerindeki aşırı hassasiyet de bu hastalığın en belirgin özelliği sayılır
Fibromiyalji egzersizleri
Fibromiyalji egzersizleri tedavi süreci içerisinde en önemli kısımlarından bir tanesidir. Yorucu ve stresli bir iş günü arkasından haftada en az 3 kez spor yapmaya vakit ayırmak gerekmektedir. Özellikle uzun saatler boyunca masa başında çalışmak ve hareketsizlik, kasların gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Spor sayesinde kişinin hem kasları çalışmakta hem de kendini iyi hissedebilmektedir. Sadece ilaçla bu hastalığın tedavisinin mümkün olamayacağı akıldan çıkarılmamalıdır.
Fibromiyalji tedavisindeki amaç, ağrı ve yorgunluktan şikayetçi olan, fiziksel ve sosyal yaşamı etkilenen kişinin sıkıntılarına yönelik tedavi seçeneklerini hazırlayabilmektedir. İlaç tedavisinde ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler tercih edilmelidir. Ancak ilaç tedavisine ek olarak hasta eğitimi de önemli bir durumdur. ağırlık kaldırma, Uzun süreli oturma, ayakta durma, stres, uzun süre yazı yazma, kolların gergin pozisyonda çalışmasının şikayetleri artıracağı unutulmamalıdır.
Fibromiyalji için yapılan egzersizler ile kondisyon artışı sağlanabilir, travmalar ve dışardan gelen zararlı uyaranlar azaltılabilir ve ağrı döngüsü kırılmış olmaktadır. Fibromiyalji hastalarının özellikle aerobik, duruş, germe, pilates, yoga ve yüzme egzersizleri yapmaları çok önem arz etmektedir. Bunun yanında, sıcak tedaviler, elektrik simülasyonları, kaplıca ve masaj gibi fizik tedavi uygulamaları oldukça etkili olmaktadır. Fibromiyalji hastaları her ne kadar egzersiz yapmakta zorlanmış olsa da hafif şiddette başlayarak, hafif şekilde devam edildiği taktirde haya kalitesinde büyük artış gözlenmelenebilir.
Fibromiyalji ilaçlarının kullanımı;
Fibromiyaljide her hasta birer birer ele alınıp tedavisi yapılmalıdır. İlaç ile tedavi edilmekte olan fibromiyalide uzun bir süre ilaç kullanımı da zararlı olabilmektedir. Fibromiyalji sendromunda antidepresan grubu içerisindeki ilaçlar da yerine göre kullanılabilmektedir. Bu ilaçlar hem uykuyu düzenleme adına hem de kronik ağrılı hallere iyi geldiği görülmektedir. Fakat bu ilaçlara uzunca süre devam etmek kişilerde bağımlılık yaratabilir. Bu da fibromiyaljinin tedavi edilmemesine sebep olmaktadır. Psikiyatrik ilaçların ancak eşlik eden psikolojik bir rahatsızlık halinde kullanılması tavsiye edilmektedir. Fibromiyalji ağrıları adına kullanılan ağrı kesicilerin kullanımında ise böbrek, mide ve tansiyon problemlerine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Fibromiyaljiden korunmak adına bunlara dikkat edilmelidir!
Fibromiyalji her ne kadar hayatı tehdit etmekte olan bir hastalık olmasa da hayat kalitesini son derece düşürdüğü için titizlikle takip edilmesi gerekmektedir. Tedavisi uzun sürebilen fibromiyalji bulgularında düzelme olana kadar hekim kontrolü önemli bir yer tutmaktadır. Fibromiyaljiden korunmak adına bunlara dikkat etmek gerekir;
- Düzenli olarak egzersiz yapmak oldukça önemlidir. Özellikle germe egzersizleri, kardiyovasküler kondüsyon egzersizleri, gevşeme egzersizleri, düşük yoğunlukta yürüyüş, yüzme ve bisiklete binme, su aerobiği gibi aktiviteler yaralıdır.
- Fibromiyalji adına için kullanılan ilaçlar, ağrıyı azaltmak, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmeye yönelik olan ilaçlardır. Antidepresanlar, ağrı kesici ilaçlar, uyku düzenleyici ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
- Uyumadan önce çay, kahve, alkol, kola gibi maddelerden uzak durmak gerekmektedir.
- Fizik tedavi uygulamalarından sıcak uygulama, derin ısıtıcılar ve elektriksel stimülasyon, masaj ve kaplıca kürleri tavsiye edilmektedir.
- Sıcak ve kuru hava fibromiyaljiye iyi gelebilmektedir.
KAYNAK: Hemsire.Com