Damar duvarının esnekliğini kaybedip sertleşmesine tıp dilinde “ateroskleroz”, halk arasında “damar sertliği” denir. Atardamar duvarının herhangi bir sebepten ötürü bağ dokusuyla kaplanması sonucu ortaya çıkar. Damar, iç yüzeyi “ateromatöz” plaklarla kaplandığından esneyemez, içinden geçen kan miktarını ayarlayamaz, tıkanır.
Damar sertliği, başta kalp krizi olmak üzere beyin kanaması gibi ölümcül sonuçlara da yol açmaktadır. Araştırmalar damar sertliği görülme riskinin kadınlara nazaran erkeklerde daha fazla olduğunu ortaya çıkmıştır. Ancak bu hastalıkta en önemli faktör yaştır. Kadınlarda menopoz sonrası, östrojen hormonun azalmasıyla damar sertliği sıkça görülür.
Damar sertliği kalpte ortaya çıkarsa kalp kası zayıflar dolayısıyla kasılamaz. Bu tür hastalarda göğüs ağrısı görülür. Ağrı kola ve çeneye de yayılabilir. Birkaç dakikalık dinlenmeden sonra geçer. Ancak yardım alınmadığında ritim bozukluları ve kalp krizi yaşanması kaçınılmaz olur.
Aile bireylerinde hipertansiyon ya da diyabet varsa damar sertliği yaşanması riski artar. Araştırmalar kolesterol ile damar sertliği arasında ciddi bir bağın olduğunu ortaya koymuştur. Kötü kolesterolün yüksek olması damar sertliğinin başlıca nedenleri arasındadır. Hipertansiyon da tedavi edilmediği ya da kontrol altına alınmadığı sürece damar sertliğine davetiye çıkarır.
Şeker hastalığı da kolesterolü yükseltmesi sebebiyle kişinin damar sertliğine yatkınlığını artırır. Bunun dışında özellikle hareketsiz ve stresli bir yaşam, alkol, sigara, obezite de damar sertliğinin nedenleri arasındadır.
Damar tıkanıklığı eğer beyinde gerçekleşirse, görme ve konuşmada güçlük görülür, bilinç kaybı yaşanır. Böbrek damarlarında meydana gelen bir tıkanıklık ise hayati önem taşır. Bacak gibi dış organlarda gelişen damar sertliği ise rahatsız edici kramplar yaşatır, günlük yaşantıyı olumsuz yönde etkiler.
Damar sertliği tedavisinde; ilk aşamada, anjiyo denilen yansılanım yöntemi ile tıkanıklık teşhis edilir. Ardından uygulanan gayret testi ile damarın durumu belirlenir. Daha ciddi durumlarda ise bypass denilen ameliyat gerçekleştirilerek tıkalı damar açılır.
Tedavi sürecinde ve sonrasında sigaralı ortamlardan uzak kalmak, tansiyonun ve kilonun kontrol altına alınması, düzenli spor yapmak büyük önem taşır. Bu olumlu alışkanlıklar kalp krizi riskini azaltır.
İlgili içerikler;
Kalp deliğini nasıl anlayabiliriz?
Kalp krizi hakkında bilmeniz gerekenler!
KAYNAK: Hemsire.Com