Piyelonefrit, böbrek parankim dokusu ve pelvisinde bakterilerin neden olduğu akut ve kronik seyirli bir üst üriner sistem enfeksiyonudur.
Piyelonefrit Nedenleri
Etiyolojide en önemli etken E.Coli’dir. Bunun yanı sıra Proteus, Klebsiella, Stafilokok ve Streptokok etiyolojide rol oynayan diğer patojenlerdir. Sistit, vezikoüretral reflü, mesane tümörleri, prostat hipertrofisi, yapısal darlıklar, böbrek taşları, DM, sık kateterizasyon ve gebelik gibi durumlar piyelonefrit etiyolojisinde risk oluşturan faktörlerdir.
Enfeksiyon etkeni mikroorganizmalar üretradan mesane içine doğru yayılıp, üreterler ve böbreklerde bakteri kolonizasyonları oluşturarak böbrek parankim dokusu ve böbrek pelvisinde enflamasyon ve skar dokusu gelişimine neden olur. Enfeksiyonun kan yoluyla yayılımı nadirdir.
Piyelonefrit Belirtileri
Ateş, titreme, sıkıntı, yan ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, kilo kaybı , etkilenen tarafta kostavertebral hassasiyet, kas ağrısı gibi klinik belirti ve bulgular vardır. Laboratuvar bulgusu olarak kanda lökositoz, idrarda bol lökosit ve bakteri kümeleri saptanır. İdrar bulanık ve kötü kokuludur.
Piyelonefrit Tedavisi
Tedavide hastanın yatak istirahatına alınması, bol sıvı alımının sağlanması, kültüre uygun antibiyotik, ateş ve ağrıyı kontrol altına almak için analjezik ve antipiretik ilaç tedavisi uygulanır. Tekrarlayan ve uygun tedavi edilmeyen piyelonefritlerin kronik böbrek yetersizliğine dönüşme riski vardır. Kronik piyelonefritlerin hipertansiyon, böbrek taşı oluşumu ve son dönem böbrek yetersizliği gibi komplikasyonları vardır.
Piyelonefrit ve Hemşirelik Bakım Planları
Hemşirelik Tanrısı: Ağrı
Nedeni: Enfeksiyona bağlı yan ağrısı, kas ağrısı ve baş ağrısı.
Beklenen sonuçlar: Hasta ağrısının olmadığını ifade eder.
Hemşirelik Girişimleri:
- Ağrının yeri, şiddeti ve başlama zamanını öğrenmek
- Ağrının niteliğine uygun girişimleri planlama ve önerilen antibiyotik, analjezik ve antispazmodikleri Uygun dozda vermek
- Ağrılı bölgeye (Suprapubik) sıcak uygulama yapmak
- Bol sıvı almasını sağlamak
Hemşirelik Tanısı: Aktivite intoleransı
Nedeni: Enfeksiyon, ağrı, ateş
Beklenen Sonuçlar: Enfeksiyona bağlı ağrı ve ateş kontrol altına alınmış olarak istediği aktiviteleri yerine getirebilir.
Hemşirelik Girişimleri:
- Hastanın fizik ve emosyonel dinlenmesi için uygun bir aktivite planı hazırlamak ve yatak istirahatinin önemini vurgulamak
- Ağrıyı ve ateşi kontrol altına almak için uygun girişimleri uygulamak
- Önerilen antibiyotik ve antipiretik tedaviyi uygulamak
- Bol sıvı alımını sağlamak
- Gerektiğinde soğuk uygulaması yapmak
- İki üç saatte bir idrar yapmanın önemini anlatmak
HASTA ve AİLE EĞİTİMİ VE TABURCU PLANI
- Banyo Suyundaki bakterilerin üretradan girişini önlemek için oturarak/küvette banyo yerine duş biçiminde ayakta banyo yapılması
- Her dışkılamadan sonra, perianal bölgenin önden arkaya doğru temizlenmesi yöntemiyle, kadınlarda dışkıda bulunan patojen mikroorganizmaların kontaminasyonu ile vajinal ve üretral enfeksiyonların oluşması önlenebileceği
- Dar ve sentetik iç çamaşırı ve giysilerin perianal bölge için irritan olabileceği
- Parfümlü pudra, ped, jel gibi ürünlerin mesane enfeksiyonları için tetikleyici etken olabileceği
- Spermisid özellikli kontraseptiflerin irritasyona neden olabileceği
- İnkontinansı olan yaşlı hastalarda kullanılan pedlerin uzun süre değiştirilmemesinin enfeksiyon riskini arttıracağı, bu nedenle sık sık değiştirilmesi gerektiği
- Bakterilerin atılımını kolaylaştırmak için alabildiği kadar bol sıvı almanın (3000ml /gün) gerekliliği ve önemi
- 2-3 saatte bir idrar yapmanın ve her defasında mesanenin tam boşaltılmasının önemi
- Önerilen antibiyotik tedavisinin önerildiği süre ve dozda kullanmasının önemi
- İyileşmeye yardımcı olabilecek yatak istirahatının önemi
- İdrar miktarında azalma, yüksek ateş, titreme, yan ağrısı, yorgunluk, güçsüzlük bulantı, kusma gibi bulgular deneyimlediğinde hekime haber vermesinin önemi
- Günlük kilo izlemi yapması gerektiği ve ani kilo artışı olduğunda hekime bildirmesinin gerekliliği ve önemi
- Önerildiği sıklıkta kontrollere gitmesinin önemi konularında hasta ve yakınları bilgilendirilir.