Sigara, dünya genelinde birçok sağlık sorununa yol açan, son derece zararlı bir alışkanlıktır. Bu zararın etkileri, gebelik dönemi boyunca daha da belirginleşir. Anne adaylarının gebelik döneminde sigara içmesi, hem kendi sağlıklarını hem de bebeğin sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Gebelikte sigara kullanımı, fetal gelişimi olumsuz etkileyen birçok soruna yol açabileceği gibi, doğum komplikasyonlarını da artırabilir.
Sigara İçmenin Anne Üzerindeki Olumsuz Etkileri
- Yüksek Kan Basıncı ve Preeklampsi Riski: Sigara içen anne adaylarında, gebelikte preeklampsi adı verilen ve yüksek tansiyon ile protein atılımının arttığı bir durum daha sık görülür. Preeklampsi, erken doğum riskini artırırken, anne için de ciddi komplikasyonlar yaratabilir. Ayrıca, sigara içmek kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir, bu da anne sağlığı için tehlike oluşturur.
- Düşük Yapma Riski: Sigara, gebeliğin erken dönemlerinde düşük yapma riskini artırır. Sigaranın içindeki kimyasallar, rahim içinde fetüse giden kan akışını engelleyebilir ve bu da gebeliğin sonlanmasına yol açabilir.
- Zorlayıcı Doğum: Sigara içen anne adaylarının doğumları daha zor ve komplikasyonlu geçebilir. Sigara, doğum sırasında rahmin kasılmalarını olumsuz yönde etkileyebilir ve doğum sürecini uzatabilir.
- Gebelikte Anemi: Sigara, vücutta oksijen taşıyan kan hücrelerinin işlevini zayıflatabilir. Gebelikte sigara içen kadınlarda kansızlık (anemi) riski artar, bu da anneye ve bebeğe yeterli oksijenin gitmemesine sebep olabilir.
Sigaranın Bebeğe Olan Etkileri
- Düşük Doğum Ağırlığı: Sigara içmek, plasenta kan akışını kısıtlayarak bebeğin yeterli besin ve oksijen almasını engeller. Bunun sonucunda bebek düşük doğum ağırlığı ile doğabilir. Düşük doğum ağırlığı, bebekte gelişim geriliği, bağışıklık sistemi zayıflığı ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Prematüre Doğum (Erken Doğum): Sigara içen anne adaylarında erken doğum riski belirgin şekilde artar. Prematüre doğan bebeklerin organları tam gelişmediği için yaşamları boyunca sağlık sorunları yaşama ihtimalleri yüksektir. Bu bebekler, solunum sorunları, nörolojik gelişim problemleri ve büyüme geriliği gibi komplikasyonlarla karşılaşabilirler.
- Plasenta Problemleri: Sigara kullanımı, plasentanın yerleşiminde sorunlara yol açabilir. Plasentanın erken ayrılması (plasenta ablatio) veya plasentanın anormal şekilde yerleşmesi (plasenta previa) gibi durumlar, hem anne hem de bebek için hayatı tehdit edici olabilir.
- SIDS (Şiddetli Bebek Ölümü Sendromu): Gebelikte sigara kullanımı, bebeğin doğumdan sonra SIDS (Sudden Infant Death Syndrome) yani ani bebek ölümü riskini artırabilir. Sigara dumanı, bebeğin solunum sistemi üzerinde olumsuz bir etki yaparak ölüm riskini yükseltir.
- Zeka Gelişimi ve Davranışsal Sorunlar: Sigara içen annelerden doğan bebeklerde, doğum sonrası dönemde öğrenme güçlükleri, dikkat eksikliği, hiperaktivite gibi gelişimsel sorunlar gözlemlenebilir. Sigara, bebeğin beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir ve bilişsel bozukluklara yol açabilir.
Gebelikte Sigara Kullanımının Diğer Riskleri
- Çift Taraflı Bağımlılık: Sigara kullanımı, hem anne hem de bebek için ciddi sağlık sorunları oluşturur. Sigara içen anne adayı, bebeğin gelişim sürecinde etkilenmesinin yanı sıra, doğum sonrası süreçte de sigara dumanına maruz kalabilir. Bu durum, bebekte astım, bronşit ve diğer solunum problemlerine yol açabilir.
- Yüksek Enfeksiyon Riski: Sigara, vücudun bağışıklık sistemini zayıflatır. Gebelikte sigara içen kadınlar, enfeksiyonlara karşı daha duyarlı olabilirler. Ayrıca, bebeğin bağışıklık sistemi de etkilenebilir ve enfeksiyon riski artar.
Sigara İçmenin Tedavisi ve Önlenmesi
- Sigara Bırakma Destek Programları: Gebelikte sigara içen annelere, sigara bırakma konusunda doktorlar ve sağlık uzmanları tarafından rehberlik edilmelidir. Sigara bırakma tedavi programları, anne adayının sigarayı bırakmasına yardımcı olabilir.
- Davranışsal Terapi: Sigara bırakma sürecinde davranışsal terapi, anne adaylarının alışkanlıklarını değiştirmelerine yardımcı olabilir. Aile desteği ve psikolojik danışmanlık da önemli bir rol oynar.
- İlaç Tedavisi: Gebelik sırasında sigara bırakma konusunda ilaç tedavisi kullanılabilir, ancak bu ilaçlar yalnızca doktor tavsiyesiyle ve dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
Gebelikte sigara kullanımı, anne ve bebek sağlığını ciddi şekilde tehdit eder. Sigara içmenin gebelikteki olumsuz etkileri, düşük doğum ağırlığı, erken doğum, gelişimsel sorunlar ve yaşam boyu sağlık problemleri riskini artırır. Gebelik sırasında sigara içen anne adaylarının, sigara bırakma konusunda profesyonel destek almaları ve sağlıklı bir gebelik süreci geçirmeleri için çaba sarf etmeleri büyük önem taşır.
Hemsire.Com | Hemşirelik Akademisi