Evde bakım hemşirelerinden beklenen bazı görev ve sorumluluklar vardır.
Evde bakım hemşirelerinin sorumluluk, görev ve karşılaşabilecekleri sorunları madde madde yazacak olursak şöyle bir liste oluşacaktır:
Solunum ve dolaşım sistemine ilişkin tıbbi tanısı ve etkisiz solunum örüntüsü, hava yolunu temizlemede etkisizlik benzeri hemşire gözlem ve analiz tanıları olan hastalara yönelik:
- Oksijen, postural drenaj, vibrasyon uygulaması, solunum çalışmaları, aspire, trakeostomi bakımı yapar.
- Doktor ile işbirliği içinde invazif ya da noninvazif ventilatör desteğinde hastanın gözlemlenmesini gerçekleştirir.
- Kardiyak monitör izasyon ve EKG ölçüm değerlendirmesi yapar.
- Aktivite toleransını gözlemler ve gerektiğinde sınırlama yapar.
- Kan basıncı, kalp atımı, solunum ve periferal dolaşımını takip eder.
- Anormal bulgu ve gözlemlerde tedavi yöneticisi/bakım direktörü ileverilerini paylaşır.
Özellikle yatağa bağımlı hastanın güvenliğini sürekli kontrol eder. Mevcut enfeksiyon ve/veya enfeksiyon riski tanıları için invazif uygulama malzemelerinin sterilizasyonunu ve aseptik tekniğe uygun kullanımını sağlar.
Araç-gereç ve malzemelerin uygun temizliği ve kullanımını, atıkların uygun şekilde saklanması ve imhasını sağlar ve bunları destek personel ve aile üyelerine öğretir.
Hipertermi, enfeksiyonun önemli bir göstergesi olduğundan, vücut sıcaklığını izler, ılık uygulama yapar, istem dosyasına yazılan antipiretik ilacı verir.
Hastaya ait ilaç listelerini kontrol eder, ilaçların alınmasını sağlar, etki ve yan etkilerini takip eder, parenteraller dışındaki ilaçların uygulanmasını, hastaya ve aileye destek olan personele öğretir.
Gerektiğinde kan ve kan ürünlerinin transfüzyonunu gerçekleştirir.
Hasta odasının temizliği ve ortamın düzenlenmesi için destek personel ya da aileyi yönlendirir.
Gerektiğinde hastanın pozisyonunu verir ve değiştirir,hastayı ayağa kaldırır, yürütür, sandalye/tekerlekli sandalyeye oturup-kalkmasına yardım eder ve bunları aileye ve/veya destek personele öğretir.
Hasta için gerekli özel tanı ve/veya tedavi işlemlerinin uygulanmasında hekime ya da diğer ekip üyelerine yardım eder.
Gerektiğinde kan, dışkı, ter, drenaj, balgam, kusmuk, 24 saatlik idrar, steril idrar örneklerini toplar, örnekleri zamanında ve uygun koşullarda laboratuvara gönderir, sonucu izlerve kaydeder, hekim ve bakım koordinatörüne bildirir.
Tanı, tedavi ve bakım aktiviteleri için gerekli olacak araç-gereç ve malzemelerin istemini yapar, bunların yeterliliği ve çalışma durumunu bakım koordinatörüne bildirir.
Doku bütünlüğünün bozulması tanısı için, dekübitüs bakımı verir, yara bakımı, stoma bakımı yapar, sargıları değiştirir, yatağa bağımlı hastaların pozisyonunu değiştirir, masaj yapar, deri temizliği yapar (silerek ya da yıkayarak baş, vücut, ayaktemizliği), ağız bakımı verir ve varsa özel ağız bakımı protokollerini uygular, meme bakımı verir, perine temizliği ve ped kontrolü yapar, bunları hasta, aileve destek personele öğretir.
Vücut gereksinimlerinden az/ fazla beslenen ya da sıvı dengesizliği olan hastalarda:
- Besin gereksinimleri için diyetisyenle işbirliği yapar.
- Ağızdan(Oral yolla) beslenen hastaya yeme ve içme için uygun açı verir, gerekiyorsa yemeğini kendisi yedirir ya da yemesine yardım eder, beslenmeye ilişkin gözlemlerini liste olarak kaydeder.
- Total parenteral nutrisyon(TPN) ve iv sıvı uygular, orogastrik/nazogastrik tüptakar, duodenal ya da jejunal tüple, gastrostomi ile besleme yapar ve tüp bakımı uygular.
- Sağlıklı beslenme ilkeleri, diyet içeriği, oral besleme, tüplebesleme ilkelerini hasta, aile, destek personele öğretir.
- Hastanın sıvı gereksinimini hesaplar ve oral/parenteral yolla uygular, hekimin belirttiği elektrolitleri sıvısına ekler.
İshal, konstipasyon ve inkontinans evde bakım hastalarında sık görülen durumlarda:
- Bu problemlerin çözümünde hekim, hemşire, diyetisyenin işbirliği gerekir.
- Hemşire, hastaların diyet ve sıvısını ayarlar, aktif-pasif egzersiz uygular, ilaç uygular, üriner kateter, rektal tüp uygular, lavman, lavaj yapar, kolostomi bakımı yapar, mesane kateterizasyonu uygular ve bakımını gerçekleştirir, değişik tüpleri vedrenaj torbalarını kontrol eder ve değiştirir.
- Kusma,akıntı, kanama kontrolleri yapar, yeni saptanan semptomları vaka yöneticisi/koordinatörü ile paylaşır,tüm girişimlerini gözlemleri ile birlikte kaydeder.
- Boşaltım, insanların mahrem alanlarından birisi olduğundan, hemşire normal dışı yollarla ve yatakta boşaltımın hasta ve aile için anlamını belirler ve uyumlarını destekleyici yaklaşımlar uygular.
- Gastrostomi, kolostomi, trakeostomi gibi yapılar hastaların beden imajlarını bozup benlik saygılarını düşürebileceğinden, hemşire bu tür hastaların bakımında yeni bedenlerine uyumlarını destekleyici yaklaşımlar sergiler.
Uykusuzluk, yorgunluk ve ağrı hastada rahatsızlık yaratan önemli sorunlar yaşayan hastalarda:
- Kaliteli uyku dinlenmeyi sağlayarak yorgunluğu azaltabilir. Ağrı uykusuzluğa yol açabileceği gibi, uykusuzluk da ağrı algısını artırabilir. Ev ortamının uykuyu destekleyecek şekilde düzenlenmesi, bireye uygulanacak bakım aktivitelerinin aynı saatlere toplanarak ona dinlenme zamanı bırakılması, analjeziklerin yanı sıra stresle baş etme yöntemlerinin uygulatılması, bu üç problemin çözümünde yararlı olur.
Evde bakım hizmeti alan hastalar genellikle fiziksel, duygusal, sosyal, spiritüel sorunlar yaşamaktadırlar ve benzer durum aile üyeleri için de geçerlidir. Hasta ve aile pek çok kayıp yaşamıştır ve yenilerini yaşama riskleri yüksektir. Kayıplar keder sürecini beraberinde getirir. Aile ve yakınlar, iyi gözlemlenmeli, gereken durumlarda psikolog ve sosyal hizmetler yetkililerine bilgi verilmeli, yardım alınmalıdır.
Sosyal destek kaynaklarından yararlanılması da stresle baş etmede çok önemlidir. Sivil toplum kuruluşları, gönüllü bireyler, belediyeler gibi kamu kuruluşlar ile akraba ve arkadaşlar, sosyal destek kaynaklarını oluşturur. Hemşire, bu kaynaklardan yardım alınması için gerekli girişimlerde bulunabilir. Hasta yakınlarına, hasta ve aileye nasıl yardım edebileceklerinin Öğretilmesi de hemşirenin önemli girişimlerindendir
Hemşire hastanın bilişsel, algısal durumunu kontrol eder ve değişiklikleri acilen ekip üyeleri ile paylaşır.
Demanslı, Alzheimerlı hastalarda:
- Bu hastalarda sözel iletişim, koordinasyon, hatırlama, öğrenme yetilerinde bozukluk olduğundan, kontrolleri güçtür.
- Bu hastaların rahatsız edici uyaranlardan ve değişimlerden uzak tutulmasının önemli olduğu ve bunların nasıl gerçekleştirileceği destek personel ve aileye öğretilmelidir .
- Hemşire, bilgi eksikliğinin kontrol kaybı ve korkuya yol açtığını, bireyleri bağımlı duruma getirdiğini bilerek, hastanın hastalığı, tedavisi, kontrolü, prognozu hakkında hekimle işbirliği ,içinde hasta ve aileyi bilgilendirme, uygun bakım/aktıvitelerini hasta, aile ve destek personele öğretmelidir.