Peritoneal diyaliz (PD), hemodiyaliz (HD) ve transplantasyon son dönem böbrek yetmezliği hastalarının yaşamlarını sürdürebilmeleri için gereken renal replastman tedavi seçeneklerindendir.
PD’nin HD’e tercih edilme nedenleri arasında genellikle hastaların daha az bağımlı olması nedeni ile hastaya daha az sosyal kısıtlılık yaşamakta olması, diyabetik ve kardiyovasküler sorunu olan erişkinde daha az komplikasyon görülmesi ve HD için uygun damar yolu olmaması yer almaktadır.
PD hastada peritonit, yakın zamanda geçirilmiş karın ameliyatı, solunum yetmezliği olması durumunda kullanılmamaktadır. Tedavide uygulanan (diyalizat) verilmesi ve bir süre bekletildikten sonra geri alınmasıdır. Periton boşluğunda sıvının beklediği sürede, periton zarından yüksek konsantrasyondaki moleküller diyaliz sıvısına geçer ve bedenden fazla sıvı ve atık maddeler atılır.
Periton Diyalizi Tipleri İntermittent Periton Diyalizi (İPD)
Aralıklı periton diyalizinde hasta 8-10 saatlik periyotlarla haftada 45 kez diyalizat değişim işlemi yapar. Aralıklı PD akut geçici böbrek yetmezliğinde kullanılmaktadır.
Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi (SAPD)
SAPD’de hastaların haftada yedi gün ve her gün gündüz her 46 saatte bir diyalizat değişimini elle yaptığı diyaliz tipidir. Bu diyaliz türü son dönem böbrek hastalarında sürekli kullanılabilmektedir. Değişim işlemi; birisi boş birisi dolu diyalizat torbaları steril teknikle peritoneal katetere bağlanır ve karındaki sıvının boşalmasına izin verilir ve daha sonra yüksek bir askıya asılı olan yeni diyalizat periton boşluğuna alınır.
Aletli Periton Diyalizi (APD)
APD’de diyalizat değişimin bir cihaz yardımı ile gece hasta uyurken yapıldığı diyaliz tipidir. Bu tip diyaliz de SAPD gibi son dönem böbrek hastalarında sürekli kullanılabilmektedir.
Hemşirelik Tanısı: Ağrı
Nedeni: İşlemin uzun olması, diyalizatın peritona hızlı verilmesi, karın basıncında artma
Beklenen Sonuç: Karın ve sırt ağrısı olmayacak ve hasta rahat görünecek
Hemşirelik Tanıları:
- Karın ağrısı belirtilerini izlemek
- Ağrı tedavisini ve etkisini değerlendirmek
- Skapula bölgesindeki ağrıyı değerlendirmek
- Pozisyon değiştirmek
- Direnaj sırasında skapula ağrısı olursa hastaya göğüs diz ya dayan pozisyon vermek
- Tedavinin başlangıcında sıvının verilmesi ile karın içi basıncının artması sonucu ağrının olmasının doğal olduğunu açıklamak
- Diyalizatı peritona yavaş vermek
- Reçete edilen ilacı vermek
- Skapula bölgesindeki ağrıyı değerlendirmek
- Değişim işlemini oturarak yapmasını, işlem sırasında hava kaçmaması ve diyalizattın ılık olmasını sağlamak
- Tedavinin başlangıcında sıvının verilmesi ile karın içi basıncının artması sonucu ağrının olmasının doğal olduğunu açıklamak kullanmak ve düzenli bel kaslarını güçlendiren egzersizler yapmak
- Ağrın nedeni peritonit ise reçete edilen antibiyotiği kullanmak
- Dikkati başka yöne çekecek aktivitelerde bulunmak