Akut karın; ani başlayan ve şiddetli karın ağrısı ile belirti veren bir hastalıktır. Cerrahi operasyona gerek duyulan ciddi bir tablodur. Akut karın; karın ağrısına sebep olan hastalıkların en ciddi evresidir. Akut bir hastalık olduğu ve acil cerrahi işleme ihtiyaç duyulduğu için erken tanılanma büyük önem taşımaktadır.
Akut karının sebepleri;
- Akut karının en sık rastlanan sebebi kolesistittir.
Kolestit nedir? Safra kesesi iltihabı denilen bu durum, akut ya da kronik denilen tekrarlayan ataklar şeklinde kendini gösteren bir durumdur. Safra kesesi iltihabı kese içerisindeki içeriğin iltihaplanması ya da orada bulunan safranın durgunluğu yani akmamasından kaynaklanan bir tablodur. - Perforasyonlar (yırtılma)
- İltihabi hastalıklar (özellikle batın bölgesinde)
- Abdominal aort anevrizması
- Karın bölgesine (abdominal bölge) alınan darbe, travmalar
- Apandisit
- Pankreatit
- İnflamatuarlı bağırsak hastalıkları
- Peptik ülser ile birlikte gelişebilen kanamalar, perforasyonlar
- Bağırsak iskemisi (bağırsak dokunun yeterince O2 ihtiyacını karşılayamayıp dokularının ölmesi)
- Gangren
- Over kistleri
- Pnömotoraks
- Kalınbağırsak tıkanıklıkları (obstrüksiyonlar)
- İncebağırsak tıkanıklıkları (obstrüksiyonlar)
- Dış gebelik rüptürü
- Pulmoner emboli
- Adrenal yetmezlik
- Toksik nedenler (yılan sokmaları, akrep sokmaları, ilaç)
Akut karın belirtileri
Akut karında en önemli belirti ağrıdır. Hastanın hissettiği ağrı kendi arasında 3’e ayrılmaktadır;
- Visseral Ağrı: İç organlarda hissedilen ağrı tipidir. İskemik ağrı bu ağrının en şiddetli durumudur;
- Ani başlar.
- Yoğundur.
- Analjezikler (ağrı kesici) ile hafifletilemez. - Pariyetel Ağrı: İnflamasyon durumunun peritona kadar ulaşması ile meydana gelen ağrıdır. Diğer ağrı çeşitlerine göre çok daha fazla ağrılıdır. Ağrı o kadar ağırdır ki hastalar yataklarında hareketsiz durmayı tercih ederler. (inmobilite)
- Yansıyan Ağrı: Her iki ağrı çeşidinin de özelliklerini taşımaktadır. Ağrı hasarlı organın daha uzağında hissedilir. Ağrı uzun sürelidir ve keskindir.
Akut karın hemşirelik tanıları
(Hemşirelik girişimlerine ulaşmak için aşağıdaki tanılara tıklayabilirsiniz.)
- Travma riski
- Akut ağrı
- Enfeksiyon riski
- Kanama riski
Akut karın hemşirelik girişimleri
- Hastandan detaylı anamnez alınır.
- Hemşire hastanın ağrısını iyi gözlemlemeli ve ağrının türünü saptamalıdır.
- Hastanın ağrısı ve durumu sorgulanır.
- Akut karına neden olan sebep tespit edilmelidir.
- Akut karın acil cerrahi müdahale gerektirdiği için girişimler ve bakımlar genellikle post-op (ameliyat sonrası) döneme özgüdür.
KAYNAK: Hemsire.Com